Ilya Glazunof \"Αιώνια Ρωσία\"

[staboz]

Ο συγκλονιστικός πίνακας \"ΑΙΩΝΙΑ ΡΩΣΙΑ\" του κορυφαίου σύγχρονου Ρώσου ζωγράφου Ilya Glazunof.

[staboz]

Κάποτε πιστεύω να επιχειρήσω να τον σχολιάσω.

[Μαρκήσιος de Karampa]

Πραγματικά εντυπωσιακός πίνακας!
Άγιοι,τσάροι,Λένιν,Στάλιν,Τρότσκυ,Κρεμλίνο κτλ...

Κάποτε πιστεύω να επιχειρήσω να τον σχολιάσω.

Χρήζει μεγάλης και λεπτομερούς αναλύσεως.....

[βίκυ]

Μαρκήσιε, συμφωνώ!
κ.Σταμποζ, ανυπομονω....

[ρωμηός]

Ναι ξεκινήστε να τον σχολιάζετε γιατίεγώ έχω πολλές απορίες....

ΥΓ. Είχα παλιά μια άλλη εικόνα που ζωγράφισε ο ίδιος με θέμα την επιστροφή - μετάνοια του ασώτου... Κι εκείνη αρκετά εντυπωσιακή. Την έχετε? Μπορείτε να την ανεβάσετε εδώ?

[staboz]

Είμαι αρκετά πιεσμένος αυτό το διάστημα. Και επιπλέον αύριο πάω Πάτρα για μια ομιλία. Θα προσπαθήσω το συντομότερο να τη σχολιάσω. Θα δώσω και link για μεγαλύτερη ανάλυση, διότι θα χρειασθεί να φανούν αρκετές λεπτομέρειες για τον σχολιασμό.

Τήν επιστροφή του ασώτου την έχω, όπως και τα περισσότερα έργα του Ilya Glazunof. Την ανεβάζω πρόχειρα, αργότερα θα προσπαθήσω να την βάλω σε καλύτερη ποιότητα και θα την σχολιάσω.

[ρωμηός]

Ναι αυτή είναι. Την είχα κάποτε στο γραφείο μου. Εντυπωσιακή κι αυτή!!!

[staboz]

Ο πίνακας «ΑΙΩΝΙΑ ΡΩΣΙΑ» (Eternal Russia) του Ilya Glazunof είναι το καλύτερο μάλλον έργο του μεγάλου Ρώσου ζωγράφου. Αποτελεί το αποκορύφωμα σειράς πινάκων του με θέμα τη Ρωσία «Images of Russia». Στον συγκεκριμένο πίνακα ο Glazunof συνθέτει έναν ύμνο γεμάτο με πάθος και μεγαλοπρέπεια για τη Ρωσία. Αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στην παγκόσμια τέχνη, όπου η εικόνα μιας χώρας παρουσιάζεται δυναμικά σε όλη την ιστορική της ανάπτυξη.
   Ο Glazunof εδώ εκφράζει τη σύλληψή του με έντονους συμβολισμούς, ζωγραφίζοντας όμως ρεαλιστικά και όχι με αφηρημένες μορφές τέχνης. Αυτό είναι μια δική του μοναδική τεχνική, που έχει πλέον καθιερωθεί να ονομάζεται «Φαινόμενο Glazunof». Έχει ξεπεράσει κάθε ρεκόρ στις εκθέσεις ζωγραφικής, αφού τις εκθέσεις του σε διάφορες μεγαλουπόλεις της γης τις επισκέπτονται αναρίθμητα πλήθη ανθρώπων, έως και πάνω από 2 εκατομμύρια κάθε φορά.

Ο πίνακας «Αιώνια Ρωσία» αποτελεί ιλιγγιώδη σύλληψη του Glazunof. Περιλαμβάνει όλη την ιστορία της Ρωσίας και δείχνει ποιά είναι η πραγματική Ρωσία, την οποία τοποθετεί στο κέντρο της σύνθεσης. Η ιστορική πορεία της λοιπόν παρουσιάζεται ως γιγαντιαία εκκλησιαστική λιτανεία, στην οποία μετέχουν όλα σχεδόν τα αξιόλογα πρόσωπα της Ρωσίας όλων των εποχών. Στο κέντρο της σύνθεσης δεσπόζει ο Σταυρός με τον Εσταυρωμένο, για να δηλωθούν δύο πράγματα πιστεύω: Πρώτον ότι η αληθινή Ρωσία είναι πιστή ακόλουθος του Εσταυρωμένου Χριστού, και δεύτερον ότι και της ίδιας της Ρωσίας η ιστορική πορεία είναι πορεία σταυρού και μαρτυρίου. Ό,τι δεν ανήκει στο μεγάλο και κύριο αυτό ρεύμα τοποθετήθηκε από τον καλλιτέχνη στο περιθώριο του πίνακα, αριστερά και δεξιά. Άς δούμε πρώτα τις περιθωριακές αυτές απεικονίσεις και κατόπιν, τελευταία, την κεντρική.
   Στο αριστερό περιθώριο έχει τοποθετηθεί βασικά η προχριστιανική Ρωσία, οι δοκιμασίες της από τις εχθρικές επιδρομές και το ξεκίνημά της στην Ορθόδοξη πίστη. Για να το μελετήσουμε καλύτερα, τοποθετώ εδώ μεγεθυμένο το τμήμα αυτό του πίνακα χωρισμένο σε δύο μέρη.



Άς δούμε πρώτα το τμήμα στα αριστερά μας. Το μέρος αυτό που είναι σκεπασμένο με ομίχλη ουσιαστικά αναπαριστά τη Ρωσία στην άγνοια και τη σύγχυση της ειδωλολατρίας, που υποδηλώνεται και με το τεράστιο άγαλμα του θεού Περούν με το ξίφος και τον κεραυνό στα χέρια του. Το άγαλμα βλέπουμε να γκρεμίζεται, πράγμα που υποδηλώνει τη μεταστροφή των Ρώσων στο Χριστιανισμό.  Δίπλα και ελάχιστα μπροστά από το άγαλμα εικονίζεται μια αγία που υποθέτω είναι η αγία Όλγα, αυτή που ουσιαστικά ωδήγησε τη Ρωσία στη χριστιανική πίστη. Με κάποια επιφύλαξη, αφού το όνομά της, ακόμη και στην πολύ καλή εκτύπωση που έχω, δεν φαίνεται καθόλου. Πίσω στο βάθος διακρίνεται ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, για να δηλωθεί ότι από εκεί πήραν οι Ρώσοι την Ορθόδοξη πίστη. Ο ναός μπροστά από την αγία Σοφία πιθανόν να είναι αυτός της Παναγίας των Βλαχερνών που την τιμούσαν ιδιαίτερα οι Ρώσοι ή αυτός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αλλοιώς Ναός της Δεκάτης, διότι ο άγιος Βλαδίμηρος διέθεσε για την κατασκευή του το 1/10 της περιουσίας του.
Ο άγιος με το υψωμένο χέρι και τον σταυρό σε σχήμα Χ δεν διακρίνεται ποιός είναι. Συνήθως έτσι εικονίζεται ο άγιος απόστολος Ανδρέας, αλλά δεν μπορώ να καταλάβω τί σχέση θα μπορούσε να έχει με τη Ρωσία. Πιθανόν όμως να είναι κάποιος άλλος που μαρτύρησε με τον ίδιο τρόπο, σε σταυρό σχήματος Χ. Λίγο πιο πέρα βλέπουμε έναν πάνοπλο άνδρα με ένα παιδί στην αγκαλιά. Είναι οι πρίγκηπες Ολέγκ και Ιγκόρ που διεδραμάτισαν καίριο ρόλο στην απαλλαγή της Ρωσίας από τις επιδρομές των Μογγόλων και των Τατάρων. Εικονίζονται μέσα στις φλόγες της φωτιάς των επιδρομέων, ο αρχηγός των οποίων Μαμάη Χάν εικονίζεται μπροστά να γλεντάει απολαμβάνοντας τις καταστροφές. Αυτά γίνονται πριν το 1380, την σημαντική αυτή χρονολογία, που ο Δημήτριος Ντόνσκοη (Dmitri Donskoi) ένωσε τα διάφορα ρωσικά πριγκηπάτα και συνέτριψε τον Μαμάη.

   Στη δεξιά πλευρά αυτού του τμήματος της εικόνας βλέπουμε την εξέλιξη της Ορθοδοξίας στη Ρωσία. Πίσω οι μεγάλοι χαρακτηριστικοί ναοί της Ρωσίας. Βλέπουμε τον εντυπωσιακό ναό του αγίου Βασιλείου στη μεγάλη πλατεία της Μόσχας. Δίπλα του ο λευκός ναός με τους ολόχρυσους τρούλλους είναι ο ναός του Σωτήρος Χριστού, που έχει συγκινητικότατη ιστορία. Τον είχαν γκρεμίσει οι κομμουνιστές και ξαναχτίστηκε τελευταία πρωτοστατούντος για τό κτίσιμο του ίδιου του Glazunof. Λίγο πιο μπροστά βλέπουμε την περίφημη εικόνα της Αγίας Τριάδος του Ανδρέα Ρουμπλιώφ. Θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της βυζαντινής ζωγραφικής. Ο Glazunof την τοποθετεί σ\' αυτό το σημείο, διότι ο Ρουμπλιώφ έζησε εκείνη την εποχή των μογγολικών επιδρομών, πράγμα που υποδηλώνεται και από το βέλος που είναι καρφωμένο πάνω στην εικόνα. Μπροστά μας είναι τώρα τρεις άγιοι. Αριστερά ο άγιος αυτοκράτορας Βλαδίμηρος, εγγονός της αγίας Όλγας, ο οποίος και οδήγησε τους Ρώσους στη Χριστιανική πίστη με ομαδική βάπτιση στον Δνείπερο ποταμό το 988. Τον άγιο με το λευκό κάλυμμα στο κεφάλι δεν τον αναγνωρίζω, δίπλα του όμως είναι ο μέγας όσιος ασκητής Σέργιος του Ραντονέζ, του οποίου μαθητής και υποτακτικός υπήρξε και ο Ρουμπλιώφ.

[staboz]

Άς δούμε τώρα την απεικόνιση του δεξιού τμήματος της εικόνας. Την παραθέτω σε μεγαλύτερη ανάλυση.



Εδώ παρατηρούμε στο περιθώριο της αιώνιας Ρωσίας να εκτυλίσσεται η κομμουνιστική θύελλα και τραγωδία. Ο κοκκινόμαυρος ουρανός υποδηλώνει τα αποτελέσματά της:αίμα και φωτιά.Στο βάθος της εικόνας παρατηρούμε το άγαλμα του έφιππου αγίου Βλαδιμήρου μέσα στις φλόγες της αντιχριστιανικής ιδεολογίας που επεχείρησε να καταστρέψει αυτό που εκείνος δημιούργησε. Παρατηρείστε πιο μπροστά τα φτερωτά άλογα που παραπέμπουν στους ίππους της Αποκάλυψης, για να δηλωθεί ότι οι καιροί είναι αποκαλυπτικοί. Παντού ερείπια, πτώματα, καταστροφή. Πιο μπροστά ακόμη ο Λένιν και ο Στάλιν σε έλκηθρα που κινούνται πάνω σε παγωμένα πτώματα. Ακριβώς δίπλα (δεξιά) από τον Στάλιν παρατηρούμε τα πλήθη των μαρτύρων και αιχμαλώτων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Δεξιά επάνω εικονίζονται διάφορα στοιχεία της κομμουνιστικής περιόδου: Η εκτόξευση του πυραύλου, δίπλα του εν είδει νέου πύργου της Βαβέλ το μεταλλικό πλέγμα που φεύγει προς τον ουρανό σε μια κίνηση - προκληση για την κατάκτηση του σύμπαντος. Δίπλα η επιγραφή Γκλασνόστ - Περεστρόϊκα παραπέμπει στην τελευταία προσπάθεια του Γκορμπατσώφ να ανασυγκροτήσει το αποτυχημένο σύστημα. Κάτω αριστερά μας, μπροστά, ως τμήμα του κυρίου μέρους του πίνακα παρατηρούμε σημαντικές μορφές της Ρωσικής ιστορίας. Δεν αναγνωρίζω αυτόν δεξιά με το υψωμένο χέρι και τον κρεμασμένο στο λαιμό του πίνακα με τα σύμβολα της Γαλλικής επανάστασης. Δίπλα του ο μεγάλος άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης, πιο πέρα ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ και τέλος ο μάρτυρας πατριάρχης Ερμογένης, τον ασκητή δίπλα του δεν τον αναγνωρίζω. Ανάμεσα όμως σ\' αυτούς τους δύο διακρίνω τον Τσαϊκόφσκη και δεξιά πίσω του μάλλον τον Τσέχωφ. Μαζί με τις μορφές αυτές εικονίζονται και πλήθος άλλες της ρωσικής ιστορίας που δυστυχώς δεν μου είναι γνωστές.

ΥΓ.

Έγραψα: Δεν αναγνωρίζω αυτόν δεξιά με το υψωμένο χέρι και τον κρεμασμένο στο λαιμό του πίνακα με τα σύμβολα της Γαλλικής επανάστασης.

Τελικά, όπως εξηγώ και παρακάτω, καταλήγω με βεβαιότητα ότι είναι ο Τολστόϊ.

Ανάμεσα στον άγιο πατριάρχη Ερμογένη και τον όσιο Σεραφείμ του Σάρωφ διακρίνω τον μαθητή του οσίου Σεραφείμ, τον Μοτοβίλωφ. Είναι αυτός στον οποίο ο άγιος Σεραφείμ ανέπτυξε την συγκλονιστική διδασκαλία του περί του Αγίου Πνεύματος.

Επίσης παρατηρείστε στην άκρη δεξιά τον αναποδογυρισμένο ναό και πιο μπροστά, ανάμεσα στους αιχμαλώτους των στρατοπέδων συγκεντρώσεως και δίπλα από τους ομολογητές Επισκόπους, τον άνδρα με τα υψωμένα χέρια. Αυτός μου μοιάζει πολύ να είναι ο κορυφαίος νομπελίστας συγγραφέας και ομολογητής της πίστεως Αλέξανδρος Σολζενίτσυν, του οποίου κάτι έχουμε εδώ:http://www.punbb-hosting.com/forums/romios/viewtopic.php?id=380

Τώρα μόλις πρόσεξα καλύτερα το μεσαίο άλογο στο έλκηθρο του Στάλιν. Άν δεν κάνω λάθος βλέπω να μοιάζει η όψη του με του διαβόλου. Ως και κέρατα σχηματίζονται στο κεφάλι του. Πιθανόν όμως αυτό να είναι κάτι τυχαίο.

[staboz]

Άς περάσουμε τώρα στό κύριο μέρος του πίνακα, το κεντρικό. Το κατεβάζω εδώ σε μεγαλύτερη ανάλυση. Πρώτα το πίσω μέρος:



Έγραψα ήδη για τον Σταυρό που δεσπόζει στην όλη σύνθεση. Στο πίσω μέρος εντελώς βλέπουμε το κόκκινο τείχος του Κρεμλίνου, το οποίο αρχικά το είχε πρωτοκατασκευάσει ο Δημήτριος Ντόνσκοη (έγραψα γι\' αυτόν παραπάνω). Γεμάτο ναούς φανερώνει τον αληθινό χαρακτήρα της Ρωσίας ως αγίας Ρωσίας, όπως ονομάστηκε. Αυτόν τον χαρακτήρα της τονίζουν και οι διάφορες πολύ γνωστές εικόνες που βρίσκονται στα κατάλληλα σημεία τοποθετημένες. Δεξιά από τον σταυρό παρατηρείστε τον δικέφαλο αετό, σύμβολο της ρωσικής αυτοκρατορίας ως συνέχειας αυτής του Βυζαντίου όπως θεωρούσαν οι ίδιοι.

[staboz]

Τό μπροστινό τμήμα του κέντρου της σύνθεσης είναι το πλουσιώτερο σε πρόσωπα με ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Οι δύο πρίγκηπες αριστερά και δεξιά με το σταυρό στο χέρι και το χαρακτηριστικό κάλυμμα της κεφαλής είναι οι άγιοι πρίγκηπες Μπόρις και Γκλέμπ, γιοί του Μεγάλου Βλαδιμήρου που φονεύθηκαν κατά τη διάρκεια εμφύλιων πολέμων ανάμεσα στα έτη 1015-19. Είναι εξαιρετικά δημοφιλείς ως προστάτες της Ρωσίας. Ανάμεσά τους βλέπουμε τον διάδοχο Αλέξιο, γιο του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Ρωμανώφ, που εκτελέστηκε το 1918 μαζί με όλη την τσαρική οικογένεια από τους κομμουνιστές, 13 ετών μόλις. Πρόσφατα ανακηρύχθηκαν όλοι μάρτυρες από τη Ρωσική Εκκλησία. Παρατηρείστε το υπερκόσμιο φως στο οποίο λούζεται, καθώς φωτίζεται από το κερί που κρατάει, τη φλόγα του οποίου δεν διακρίνουμε, διότι σκεπάζεται από το χέρι του.  Δίπλα του ο μέγας Ντοστογιέφσκη με το κερί της πίστεως αναμμένο. Πίσω από τον Ντοστογιέφσκη διακρίνω δεξιά τον Γκόγκολ και αριστερά τους Γκόργκι και Πούσκιν. Μου κάνει εντύπωση που απουσιάζει ο Τολστόϊ. Πιθανολογώ λόγω της αθεΐας του. Δεν αναγνωρίζω το πρόσωπο ανάμεσα στον Αλέξιο και τον άγιο Γκλέμπ, παρόλο που μου μοιάζει γνωστή η φυσιογνωμία του. Πίσω ακριβώς από τον Αλέξιο η πολύ γνωστή εικόνα της Παναγίας του Βλαδιμήρου, που αγιογραφήθηκε στην Κωνσταντινούπολη προς τιμήν του αγίου Βλαδιμήρου και είναι από τις αριστουργηματικές εικόνες της Βυζαντινής τέχνης. Αριστερά, ανάμεσα στο πρίγκηπα Μπόρις και τον όσιο Σέργιο του Ραντονέζ, με κάποια επιφύλαξη μου φαίνεται πως βλέπω τον Δημήτριο Ντόνσκοη.

ΥΓ. Τώρα παρατηρώντας προσεκτικότερα καταλήγω με βεβαιότητα στο ότι ο τελευταίος στη δεξιά πλευρά του πίνακα με το υψωμένο χέρι και την πινακίδα με τα σύμβολα της Γαλλικής επανάστασης είναι ο Τολστόϊ. Επομένως δεν ισχύει η παρατήρηση που έκανα παραπάνω ότι απουσιάζει. Με αποπροσανατόλισε το υψωμένο χέρι, η ενδυμασία και η πινακίδα με τα σύμβολα, και ο νους μου πήγαινε σε πολιτικά πρόσωπα της εποχής του Ιβάν του Τρομερού ή του Μπόρις Γκοντούνοφ. Αλλά βέβαια η Γαλλική επανάσταση είναι αρκετά μεταγενέστερο γεγονός από αυτούς. Γιατί τοποθέτησε εκεί, στα όρια της κομμουνιστικής θύελλας, τον Τολστόϊ ο Γκλαζούνοφ; Μήπως για να τονίσει κάποια συγγένεια ιδεών; Δεν μπορώ να μιλήσω με βεβαιότητα.

Τώρα έχουμε μια αρκετά ικανοποιητική εικόνα της μεγαλειώδους σύνθεσης. Απολαύστε την.



                               Στ.

[arhaggelos]

Έχω μείνει άφωνος...Πραγματικά απίστευος πίνακας και πιο απίστευτη η ανάλυσή του...
Κύριε Σταύρο δε χορταίνω να διαβάζω και να ξαναδιαβάζω την ανάλυσή σας...ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ!!!
Θα τον βάλω στο δωμάτιό μου!!!

Τί καλά που θα ήταν να υπάρχει και ένας αντίστοιχος Πίνακας και για την Ελλαδίτσα μας...

[staboz]

Ο πίνακας αιώνια Ρωσία (eternal Russia) σε μεγαλύτερη ανάλυση υπάρχει εδώ, σε ένα κλάμπ που έχω δημιουργήσει στο Pathfinder:
http://clubs.pathfinder.gr/agiosMarkos/646007
(Ζωγραφική-Eternal Russia full)

[staboz]

Πρόσθεσα μερικά ακόμη και έκανα και κάποια διόρθωση.
                      Στ.

[staboz]

Τί καλά που θα ήταν να υπάρχει και ένας αντίστοιχος Πίνακας και για την Ελλαδίτσα μας...

Κάτι βρέθηκε εδώ: http://sinevohia.gr/forum/viewtopic.php?pid=5931#p5931