Ο πλανήτης σε κρίση

[staboz]

Hμερομηνία :  15-09-06             Eκτύπωση |   e-mail



 

Πλανήτης σε κρίση
 Την ώρα που το ημερολόγιο δείχνει 16 Σεπτεμβρίου, ημέρα που έχει οριστεί ως Διεθνής; Ημέρα για τη Διατήρηση του Όζοντος, ο πλανήτης είναι σε κατάσταση κρίσης. Η μέση θερμοκρασία του ανεβαίνει συνεχώς τα 5 τελευταία χρόνια, με υψηλότερη το 2005, οι πάγοι στην Αρκτική λιώνουν, ενώ οι τυφώνες σαρώνουν τα πάντα στο πέρασμά τους.



Με δραματικά γρήγορους ρυθμούς, πολύ ταχύτερους απ\' ό,τι υπολόγιζαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες, συρρικνώνονται οι πάγοι της Αρκτικής, ενισχύοντας τους κινδύνους για την εξαφάνιση μεγάλων χερσαίων εκτάσεων λόγω της επιταχυνόμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη. Τη δυσοίωνη αυτή εξέλιξη διαπίστωσαν Αμερικανοί ερευνητές, οι οποίοι μελέτησαν τη συρρίκνωση των πάγων του Αρκτικού Κύκλου κατά τη διετία 2004 - 2005 με τη βοήθεια δορυφόρων της ΝΑSA. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Geophysical Research Letters και καταγράφουν μείωση του «μόνιμου» πάγου κατά 14% στο διάστημα της διετίας. Ο «μόνιμος» πάγος είναι το παχύ στρώμα που δεν επηρεάζεται από τις εποχικές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Η καταγραφείσα συρρίκνωση αντιστοιχεί στην εξαφάνιση μιας έκτασης πάγου ανάλογης με εκείνη του Πακιστάν ή της Τουρκίας.
Η δραστική συρρίκνωση του αρκτικού πάγου μπορεί να οφείλεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, σε ασυνήθιστους ανέμους κατά την τελευταία διετία, στην αύξηση της θερμοκρασίας ή σε συνδυασμό των δύο παραγόντων. Η αύξηση της θερμοκρασίας στον Αρκτικό Κύκλο υπολογίζεται ότι είναι διπλάσια του πλανητικού μέσου όρου. Τον Σεπτέμβριο του 2005, η έκταση της Αρκτικής που καλυπτόταν από πάγο ήταν η μικρότερη από το 1978, τη χρονιά που για πρώτη φορά κατέστησαν προσιτές στους επιστήμονες δορυφορικές μετρήσεις και απεικονίσεις. Ο «μόνιμος» ή «αιώνιος» πάγος είναι ένα στρώμα με πάχος που φτάνει τα τρία μέτρα και το οποίο διατηρείται άθικτο τουλάχιστον για ένα καλοκαίρι. Διαφέρει από τον «εποχικό» πάγο που είναι λεπτότερος και λιώνει πιο εύκολα, με αποτέλεσμα να διατηρείται μόνο το χειμώνα και να εξαφανίζεται το καλοκαίρι.
Μείωση της τάξης του 14%
\"Τα δεδομένα των προηγούμενων μετρήσεων έδειξαν συρρίκνωση του μόνιμου πάγου της τάξης του 6,4% έως 7,8% ανά δεκαετία. Ωστόσο, από το 2004 μέχρι το 2005 καταγράψαμε μείωση της τάξης του 14%, μια τεράστια συρρίκνωση μέσα σε ένα μόνο χρόνο», σημειώνει ο δρ Σον Νγκιέμ από το εργαστήριο της NASA στην Καλιφόρνια.
Αν συνεχισθούν αυτές οι τάσεις, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον δεν θα είναι ευχάριστες. Ο πάγος αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία στο Διάστημα, ενώ τα νερά των ωκεανών την απορροφούν. Επομένως, ένας πλανήτης με λιγότερο πάγο θα θερμαίνεται πιο γρήγορα, φέρνοντας πιο κοντά τα απαισιόδοξα σενάρια για τις επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου. Πρόκειται για ένα αυτοτροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο. Άλλη μια δραματική υπόμνηση της επείγουσας ανάγκης για λήψη μέτρων (όπως η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο) που θα καταπολεμήσουν αποτελεσματικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
 

Πιο ζεστοί ωκεανοί, πιο ισχυροί τυφώνες
Για καταστροφικά και ακόμη εντονότερα καιρικά φαινόμενα, όπως τυφώνες, προειδοποιεί η επιστημονική κοινότητα, καθώς οι τόποι εκδήλωσης των τροπικών καταιγίδων σε Ατλαντικό και Ειρηνικό υπερθερμαίνονται εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου. Ειδικοί κλιματολόγοι ανακάλυψαν ότι οι εκπομπές καυσαερίων από την καύση ορυκτών καυσίμων και άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες ευθύνονται για την άνοδο των παγκόσμιων θερμοκρασιών σε τροπικά νερά, όπου σχηματίζονται οι τυφώνες. Οι επιστήμονες προβλέπουν έτσι ότι τα θερμότερα ωκεάνια ύδατα θα πυροδοτήσουν νέους τυφώνες, καθιστώντας τους πιο ισχυρούς. Εάν μάλιστα οι θερμοκρασίες των θαλάσσιων υδάτων συνεχίζουν να αυξάνονται, οι μετεωρολόγοι φοβούνται ότι τυφώνες κατηγορίας 4 και 5, όπως ο φονικός «Κατρίνα», που έπληξε τη Νέα Ορλεάνη πέρσι τέτοια εποχή, θα γίνουν συχνό φαινόμενο.
Η επιστημονική ομάδα του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ στην Καλιφόρνια χρησιμοποίησε 22 κλιματικές προσομοιώσεις ηλεκτρονικού υπολογιστή και ανακάλυψε ότι μικροσκοπικά σωματίδια, προερχόμενα από ηφαίστεια ή βιομηχανίες, εμποδίζουν τη θέρμανση των ωκεανών. Οι επιπτώσεις των αερίων του θερμοκηπίου είναι, όμως, τέτοιες που οι ωκεανοί θερμαίνονται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Ένας εκ των συντακτών της μελέτης, ο δρ Νέιθαν Ζιλέτ, λέει: «Γνωρίζουμε ότι οι ωκεανοί θερμαίνονται στις περιοχές των τροπικών. Η μελέτη μας αποδεικνύει, όμως, ότι το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί μέρος φυσιολογικού κύκλου».
Οι τυφώνες σχηματίζονται σε τροπικά νερά, όταν το νερό που εξατμίζεται, απορροφάται στο εσωτερικό βαρομετρικών χαμηλών. Οσο πιο θερμή είναι η επιφάνεια του ωκεανού, τόσο μεγαλύτεροι όγκοι νερού εξατμίζονται και τροφοδοτούν τον τυφώνα. Τον Μάρτιο, ο δρ Κέρι Εμάνιουελ, κλιματολόγος στο ΜΙΤ της Βοστώνης, υποστήριξε ότι ενώ οι μέσες θερμοκρασίες των ωκεανών έχουν αυξηθεί κατά μόλις μισό βαθμό Κελσίου τα τελευταία τριάντα χρόνια, η ισχύς των τυφώνων έχει διπλασιασθεί κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Αν και η άνοδος της ωκεάνιας θερμοκρασίας είναι ελάχιστη, αναμένεται να έχει δραματική επίπτωση στην ισχύ των τυφώνων. Ο Τομ Ουίγκλι, επικεφαλής του Κέντρου Ατμοσφαιρικών Μελετών στο Μπόλντερ του Κολοράντο, προσθέτει: «Η καλύτερη εξήγηση για την ενίσχυση αυτή είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα. Η βιομηχανική ανάπτυξη και οι εκπομπές καυσαερίων θα ενισχύσουν κι άλλο τους τυφώνες μέσα στην ερχόμενη γενιά».
 

Η άβολη αλήθεια του Αλ Γκορ
Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Αλ Γκορ, και αντίπαλος του Τζ. Μπους στην πρώτη εκλογή του, έχει αναπτύξει τη δική του σταυροφορία ενημέρωσης για τη σωτηρία του πλανήτη. Το ντοκιμαντέρ στο οποίο πρωταγωνιστεί, «An Inconvenient Truth» και αναφέρεται στην καταστροφή που προκαλεί ο άνθρωπος στον πλανήτη και τους κινδύνους που ελλοχεύουν, ανέβηκε στις υψηλότερες θέσεις του box office των ΗΠΑ. Η «άβολη αλήθεια» δεν κέρδισε μόνο το κοινό αλλά και τους κριτικούς του κινηματογράφου ενώ, συνέβαλλε στην προβολή του ζητήματος στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Η μόνη αρνητική κριτική που ασκείται στον Γκορ για την προσπάθειά του να αφυπνίσει την οικολογική συνείδηση των Αμερικάνων και των υπολοίπων κατοίκων του πλανήτη, είναι η πολιτική σκοπιμότητα που ενδέχεται να κρύβεται στις πράξεις του και η πιθανή υποψηφιότητά του για την προεδρεία των ΗΠΑ το 2008. Αναμφίβολα, όμως, τα μέσα που χρησιμοποιεί για να πετύχει τον ενδεχόμενο σκοπό του είναι από μόνα τους... όσια και δεν χρειάζονται το σκοπό για να τα... αγιάσει.
Στην ομιλία που έδωσε στο αμφιθέατρο του Πανεπιστήμιου Syracuse ανέφερε ότι η άνοδος του πληθυσμού του πλανήτη σε συνδυασμό με την τεχνολογική και βιομηχανική ανάπτυξη έχουν ανεβάσει δραματικά το επίπεδο του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. «Έχουμε ότι χρειάζεται για να βρούμε την κατάλληλη λύση», είπε, «εκτός από την πολιτική θέληση. Ακόμα και αυτή, όμως, στη δημοκρατία, είναι μία ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Η κρίση που αντιμετωπίζουμε είναι ο σημαντικότερος κίνδυνος που έχει αντιμετωπίσει ποτέ η ανθρωπότητα, σημαντικότερος και από την τρομοκρατία. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση για το ανθρώπινο είδος, η μεγαλύτερη ευκαιρία». Στην κατάληξη της ομιλίας του, ο Αλ Γκορ κάλεσε όλους τους παρευρισκομένους να αποτελέσουν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος.
H KAΘHMEPINH