Η υπερπληροφόρηση σκληραίνει την ψυχή...

[petros]

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4529791


Η υπερπληροφόρηση σκληραίνει την ψυχή
Η «υπερβολική δόση» πληροφοριών μπορεί να κάνει τον δέκτη κυνικό!


Ο Γιάννης Θεοχάρης είναι διδακτορικός φοιτητής και περνά πάνω από οκτώ ώρες καθημερινά  στο Διαδίκτυο, ενώ παράλληλα διαβάζει τρία διαφορετικά βιβλία. Η «υπερβολική δόση»  πληροφόρησης, όπως χαρακτηριστικά λέει στα «ΝΕΑ», είναι η καθημερινότητά του.

O σύγχρονος άνθρωπος έχει απεριόριστη πρόσβαση σε κάθε είδους πληροφορία. Ειδήσεις στα ραδιόφωνα κάθε μία ώρα. Συνεχής ενημέρωση ιστοσελίδων και μπλογκ. Τουλάχιστον τρία δελτία ειδήσεων στους τηλεοπτικούς σταθμούς. Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, updates στο facebook. Το αποτέλεσμα; Σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες, δεν γίνεται σοφότερος αλλά κυνικότερος. Σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο υπάρχουν πλέον επαρκείς, αν όχι αδιαμφισβήτητες ενδείξεις πως ανθρώπινες αντιδράσεις όπως η κατανόηση, ο αλτρουισμός, η συμπόνια, η ανεκτικότητα και η συναισθηματική σταθερότητα «απειλούνται» από τον μεγάλο και συνεχή όγκο πληροφοριών που δέχεται ο εγκέφαλος.

Παράλληλα μελετητές από το Ινστιτούτο Εγκεφάλου και Δημιουργικότητας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας μελετώντας εγκεφαλογραφήματα διαπίστωσαν ότι ενώ αντιλαμβάνεται κανείς σχεδόν αστραπιαία τον πόνο και τον φόβο των άλλων ανθρώπων, απαιτείται πολύ περισσότερος χρόνος για αναπτυχθούν συναισθηματικές αντιδράσεις όπως η συμπόνια. Οι επιστήμονες λοιπόν κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι όσο μεγαλώνει η ποσότητα των πληροφοριών που συγκεντρώνει κανείς τόσο αυξάνεται η σοφία του, αλλά παράλληλα και η πιθανότητα να γίνει κυνικότερος.

«Για να είμαι ειλικρινής, μαζεύονται τόσες πληροφορίες καθημερινά ώστε κάποιες φορές νιώθω ότι το μυαλό μου πήζει και σκέπτομαι αργά. Παρατηρώ πως όταν πρέπει να κριτικάρω κάτι, το κάνω επιφανειακά και όχι εις βάθος. Παρότι θα έπρεπε, με όλα αυτά που διαβάζω, να συμβαίνει το δεύτερο» σημειώνει ο κ. Θεοχάρης. Ωστόσο, όπως επισημαίνει, η υπερπληροφόρηση φαίνεται να τον βοηθά σε κάτι, «τα πολλαπλά ερεθίσματα με κάνουν να συνδυάζω πληροφορίες και να αναρωτιέμαι. Για παράδειγμα, διάβαζα τις προάλλες για την απειλητική στάση της Βόρειας Κορέας και επειδή δεν ήξερα πολλά έφτασα να διαβάζω τρεις ώρες στη Wikipedia και άλλες πηγές για να καταλάβω το ιστορικό της κατάστασης εκεί».

Μηχανισμοί αυτοπροστασίας
«Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται πολλές πληροφορίες ανά λεπτό. Ωστόσο, επειδή πλέον ο όγκος που δέχεται είναι πολύ μεγάλος επιλέγει πάντα τις πιο σημαντικές», λέει η ψυχολόγος κ. Αλεξάνδρα Καππάτου. Συμπληρώνει μάλιστα ότι όντως υπάρχει η πιθανότητα ο δέκτης της πληροφορίας να γίνει κυνικός επειδή «η υπερπληροφόρηση και η συνεχής και υπερβολική έκθεση στις λεπτομέρειες ενός θέματος κινητοποιεί μηχανισμούς αυτοπροστασίας. Όταν βλέπουμε κάτι που μας δυσαρεστεί, σταδιακά έχουμε την τάση να το απωθούμε», λέει χαρακτηριστικά.

Ο κ. Θεοχάρης θυμάται ότι όταν παρακολουθούσε τις εξελίξεις από τον πόλεμο στο Ιράκ, τις πρώτες ημέρες ανησυχούσε και παρακολουθούσε συνέχεια ειδήσεις σε εφημερίδες, τηλεόραση και Διαδίκτυο. «Όσο περνούσε όμως ο καιρός έχανα το ενδιαφέρον μου», αναφέρει. Η κ. Μπετίνα Ντάβου, καθηγήτρια Γνωστικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, επισημαίνει: «Υπάρχουν στρατηγικές οργάνωσης που επιτρέπουν στο άτομο να αυξήσει την ποσότητα των πληροφοριών που επεξεργάζεται. Για παράδειγμα, να κάνει αυθαίρετους συνδυασμούς των πληροφοριών που θέλει να διατηρήσει στη μνήμη του, ώστε να αφήνει νοητικό χώρο για νέες πληροφορίες».

Όπως τονίζει και η δημοσιογράφος Μαρία Καρχιλάκη, «ο κυνισμός είναι μεν συνέπεια της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον, για πιο προσωπικά ζητήματα, όμως. Το πολύ πολύ με την υπερπληροφόρηση, αν το επίπεδο ωριμότητας του ανθρώπου δεν είναι τέτοιο, να προκαλέσει μια κάποια σύγχυση. Οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά συναισθηματικής αποστασιοποίησης βασίζεται αλλού και κρύβει άλλα. Προσωπικά πιστεύω ότι ένας πληροφορημένος άνθρωπος δεν μπορεί παρά να είναι ενεργός πολίτης. Και ως τέτοιος πρωτίστως να έχει συνείδηση της ατομικής του ευθύνης. Αυτή η αρχή, για μένα, είναι το θεμέλιο της κοινωνίας μας. Στον βαθμό, λοιπόν, που η πληροφόρηση, ακόμη και η υπερβολική συντελεί σ΄ αυτό, μόνο ατού μπορεί να είναι».

    ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΚΤΙΜΟΥΝ...

    πως η συνεχής ροή πληροφοριών που δέχεται ο εγκέφαλος μειώνει συναισθήματα όπως ο αλτρουισμός, η συμπόνια, η ανεκτικότητα κ.λπ.