Απορία στο Α\' Ιωάννου ε\',16

[Ratsas]

Α\' Ιωάννου ε\',16: \"Ἐάν τις ἴδῃ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἁμαρτάνοντα ἁμαρτίαν μὴ πρὸς θάνατον, αἰτήσει, καὶ δώσει αὐτῷ ζωήν, τοῖς ἁμαρτάνουσι μὴ πρὸς θάνατον. ἔστιν ἁμαρτία πρὸς θάνατον· οὐ περὶ ἐκείνης λέγω ἵνα ἐρωτήσῃ.\"

Διάβαζα την ερμηνεία του καθηγητή Π. Τρεμπέλα: ...θά ζητήσῃ παρά τοῦ Θεοῦ καί θά δώσῃ εἰς αὐτόν ὁ Θεός ζωήν· ἐννοῶ ὅτι θά δώσῃ ὁ Θεός ζωήν εἰς ἐκείνους, πού ἁμαρτάνουν μή θανάσιμα ἁμαρτήματα. Ὑπάρχει ἁμαρτία, πού οδηγεῖ εἰς τόν πνευματικόν θάνατον. Δεν συνιστῶ διά τήν θανάσιμον αὐτήν ἁμαρτίαν νά παρακαλέσῃ κανείς τόν Θεόν.

Δηλαδή υπάρχουν θανάσιμες αμαρτίες για τις οποίες \"δεν αξίζει τον κόπο\" να προσευχόμαστε; Δεν συγχωρούνται; Γιατί απ\' τα λίγα που ξέρω, δεν υπάρχει αμαρτία που να μην συγχωρεί ο Θεός, όσο μεγάλη και αν είναι...

[Iaspis]

Τό νά ζητήσει συγχώρεση κάποιος γιά τά αμαρτήματά του στό Θεό προσευχόμενος, σημαίνει μετάνοια, συναίσθηση αυτών τών αμαρτιών, ταπείνωση ενώπιω τού Κυρίου, αλλά καί απέναντι στούς αδελφούς του,  μεταστροφή καί απομάκρυνση από τήν αμαρτία. Γιά έναν άνθρωπο ειλικρινά μετανιωμένο, η προσευχή, όχι μόνο δέν είναι κόπος, αλλά μάλλον λύτρώνει από τούς κόπους, καί θεραπεύει σιγά σιγά τής πληγές. Μ\' αυτήν τήν έννοια η αμαρτία είναι μία, καί είναι πάντα μεγάλη γιά τόν φέροντα αυτήν, γιατί μεγάλη είναι καί η βλάβη πού προκλήθηκε από αυτήν.

Τό νά ζητεί κάποιος συγχώρεση, καί νά παρακαλεί τόν Θεό, γιά τήν σωτηρία τού αδελφού του, είναι άλλο θέμα. Ίσως ο άνθρωπος αυτός νά  διακρίνει, καί νά μπορεί νά αισθάνεται τήν αμαρτία σάν δική του, καί νά παρακαλεί θερμά γιά αυτήν λυτρώνοντας τόν αδελφό του.
Αυτό τό «πρός θάνατον», τό καταλαβαίνω περισσότερο σάν αμετανοησία, καί πόρωση πού οδηγεί σέ αναισθησία καί πνευματικό θάνατο αυτόν πού αμαρτάνει, παρά σάν μέγεθος παραπτώματος. Ή αλλιώς: Η αμαρτία τόσο μεγαλύτερη είναι, όσο αμετανόητη παραμένει...Όποια κι άν είναι!
Εκεί ο Θεός μόνο ξέρει πώς θά συνεφέρει τόν πλάσμα Του...

Δέν ξέρω....άς μάς πεί καί κάποιος άλλος κάτι ακόμα.

[ρωμηός]

... δεν υπάρχει αμαρτία που να μην συγχωρεί ο Θεός, όσο μεγάλη και αν είναι...

Αυτό που λες, ισχύει. Υπάρχει κάτι όμως στο οποίο ο Θεός δεν μπορεί να παρέμβει. Η Ελευθερία! Ο αγιογραφικά θεωρούμενος \"πορωμένος\" άνθρωπος έχει υποτάξει την ελευθερία του \"τω διαβόλω και τοις έργοις αυτού\". Αυτό σηματοδοτεί τον πνευματικό θάνατο, την ανημποριά του ανθρώπου να μετανοήσει. Στον αντίποδα βρίσκεται ο \"θεωμένος\" άνθρωπος, που έχει υποτάξει την ελευθερία του στο Θεό.

[Iaspis]

... δεν υπάρχει αμαρτία που να μην συγχωρεί ο Θεός, όσο μεγάλη και αν είναι...

Αυτό που λες, ισχύει. Υπάρχει κάτι όμως στο οποίο ο Θεός δεν μπορεί να παρέμβει. Η Ελευθερία! Ο αγιογραφικά θεωρούμενος \"πορωμένος\" άνθρωπος έχει υποτάξει την ελευθερία του \"τω διαβόλω και τοις έργοις αυτού\". Αυτό σηματοδοτεί τον πνευματικό θάνατο, την ανημποριά του ανθρώπου να μετανοήσει. Στον αντίποδα βρίσκεται ο \"θεωμένος\" άνθρωπος, που έχει υποτάξει την ελευθερία του στο Θεό.

Πολύ ωραία απάντηση, καί πολύ  καλά διατυπωμένη.
Μού δημιουργεί όμως μία ερώτηση. Υπάρχει  πράγματι άνθρωπος πού μπορεί νά χαρακτηρισθεί ανήμπορος νά μετανοήσει; καί αντιστοίχως. Υπάρχει πράγματι άνθρωπος γιά τόν οποίον η πτώση είναι πλέον αδύνατη;

Νομίζω πώς όχι! Αυτό πού ίσως απαντάτε μεταξύ τών ανθρώπων είναι αφ\' ενός άνθρωπος πού θεωρεί τόν εαυτό του αμετανόητο, καί αφ\' ετέρου άνθρωπος πού βλέπει τόν εαυτό του χωρίς πτώση.

Αυτή η Ελευθερία τού ανθρώπου, πολύ βαθύ θέμα...Αυτό τό «δέν μπορεί ο Θεός νά παρέμβει»....Δέν μπορεί, δέν θέλει, δέν πρέπει, κάτι άλλο;

Συγγνώμη γιά τά φλύαρα ερωτήματα. Χρειάζεται μελέτη καί προσευχή (κυρίως). Χρειάζεται όμως καί αλληλοβοήθεια....Εξάλου σέ φόρουμ είμαστε.

[ρωμηός]

Όντως πολλά είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν. Πιστεύω ότι μέχρι να κλείσουν τα μάτια μας, όλοι μας, μπορούμε να μετανοήσουμε, όπως και μπορούμε να πέσουμε. Απλά ο \"πορωμένος\" κάνει τα πράγματα δύσκολα για τον εαυτό του, μόνος του ενώ ο \"θεούμενος\" προστατεύεται από τη Χάρη του Θεού. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής.

Το ανήμπορος το έθεσα θέλοντας να δείξω την μεγάλη δυσκολία που υπάρχει στο να μετανοήσει.

Ανεξάρτητα από αυτό το ζήτημα, που είναι και δυσδιάκριτο, αυτό που θα πρέπει ίσως να απαντήσουμε είναι για ποιο λόγο ζητάει  \"οὐ περὶ ἐκείνης λέγω ἵνα ἐρωτήσῃ\".!

[Iaspis]

Εγώ καταλαβαίνω πώς,  άν η «ἁμαρτία πρὸς θάνατον» είναι η αμετανόητη κατ\' επανάληψη καί καθ\' έξιν πτώση  τού άνθρώπου, τότε η παράκληση τού αδελφού πρός τόν Θεόν, όχι μόνο δέν βοηθάει τόν αμετανόητο, ο οποίος χρειάζεται εκπαίδευση παρά συγχώρηση από τόν Κύριο, αλλά δείχνει πώς κι αυτός πού παρακαλεί τόν Θεό γιά κάτι τέτοιο δέν διαθέτει τήν απαιτούμενη διάκριση, άρα καί τήν Χάρη πού μπορεί νά νομίζει πώς έχει. Οπότε πέφτει μάλλον σέ έπαρση παρά πού ταπεινώνεται ενώπιον τού Θεού , ζητώντας κάτι πού δέν ωφελεί τόν άλλον καί βλάπτει επιπλέον καί τόν ίδιον.

Θά ήθελα νά πώ μέ τήν ευκαιρία πώς αυτό τό «νά εύχεσαι γιά μένα» δέν τό καλοδέχομαι, παρά μόνο όταν ο αδελφός πού τό προτείνει φαίνεται πώς πάσχει πραγματικά (πχ πείνα, κόπωση, αναπηρία, αρώστεια, θάνατος συγγενούς κλπ), δηλαδή από αδιάβλητα (άν τό λέω καλά) πάθη.

Η Χάρη μέ τήν μετάνοια έχουν στενή συγγένεια στόν αιώνα πού ζούμε, όπως καί τά πάθη μέ τήν αμαρτία. Τό πώς επακριβώς αυτά συσχετίζονται μεταξύ τους δέν είναι απολύτως ευδιάκριτο.
Μόνο μερικώς...
Όπως η ενέργεια τής Χάριτος δέν  είναι  μόνιμη αλλά έρχεται σάν αποτέλεσμα μετανοίας, έτσι καί η βλάβη πού προέρχεται από πόρωση, έρχεται σάν αποτέλεσμα αμετανοησίας.

[staboz]

Σκεφτόμουν από καιρό να γράψω κάτι εδώ, στο πολύ ενδιαφέρον θέμα που έθεσε ο φίλος μας Ratsas, αλλά δεν ευκαίρησα.
Και η συζήτηση αξιόλογη.
Εγώ θα είχα να συμπληρώσω τα εξής:
Πραγματικά «δεν υπάρχει αμαρτία που να μην συγχωρεί ο Θεός, όσο μεγάλη και αν είναι...».
Όμως για να συγχωρεθεί η οποιαδήποτε αμαρτία, πρέπει να μετανοήσει ο ίδιος ο άνθρωπος που αμάρτησε. Δεν γίνεται να συγχωρεθεί αμαρτία με την προσευχή κάποιου άλλου.
Στο συγκεκριμένο κείμενο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αναφέρεται στους πεισματικά αμετανόητους (αυτό είναι η «αμαρτία προς θάνατον»).
Και δεν απαγορεύει να προσευχηθεί κανείς ακόμη και για τέτοιους τελείως διεστραμμένους ανθρώπους, αλλά συνιστά απλώς να μην χάνει κανείς τον χρόνο του και ταλαιπωρείται άδικα εκεί που δεν υπάρχει καμμιά διάθεση μετανοίας. Οι άνθρωποι αυτοί είναι διαβολοποιημένοι. Αρνούνται πεισματικά και με πλήρη επίγνωση να ανοίξουν την ψυχή τους στο φως του Χριστού.
Λένε πως κάποτε ο π. Παΐσιος προσευχόταν για τον διάβολο και τότε τον είδε κάποια στιγμή στο κελλί του σαν πίθηκο να γελάει και να τον κοροϊδεύει. Οπότε κατάλαβε ότι είναι ματαιοπονία μια τέτοια προσευχή και την σταμάτησε, διότι και τον διάβολο τον έκανε να αμαρτάνει χειρότερα με το να τον εμπαίζει.
Κάτι ανάλογο ισχύει και για τις περιπτώσεις που συμβουλεύει ο Ευαγγελιστής να μην κουράζεται κανείς στα χαμένα.