Αθήνα 2004 - Πεκίνο 2008

[staboz]

Μή έχοντας τηλεόραση παρακολούθησα τους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας τον Ιούλιο από ένα DVD που προσέφερε μια εφημερίδα. Χθες παρακολούθησα πάλι από DVD την έναρξη των Ολυμπιακών του Πεκίνου. (Δεν εννοώ τους Παραολυμπιακούς).
Γενικώς έχω μείνει κατάπληκτος και πολύ προβληματισμένος ταυτόχρονα.
Σκέφθηκα λοιπόν να προκαλέσω και τις δικές σας κρίσεις. Και βέβαια θα εκφέρω και εγώ τις δικές μου.

Ποιούς θεωρείται καλύτερους; (Ως προς την παρουσίαση εννοώ)
Σε τί εντοπίζετε τη διαφορά;

Εννοείται, θα πρέπει να απαλλαγούμε από κάθε ίχνος εθνικής μεροληψίας.

[adriana]

Φέτος δεν είδα την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων του Πεκίνου έτσι δεν μπορώ να συγκρίνω. Πάντως έχω μεγάλη περιέργεια να διαβάσω τα σχόλιά σας.(Ελπίζω να μην έχει να κάνει με το ήθος). Κάτι σχεδόν άσχετο, αλλά σήμερα παρακολούθησα κάποια αθλήματα που συμμετείχαν άτομα που είχαν απώλεια όρασης ή κινητικά προβλήματα. Αυτό που μου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση ήταν ένας νέος που παρόλου με  δύο χέρια κομμένα από τον ώμο και κάποιο πρόβλημα στα πόδια του συνέχισε να κολυμπάει ακόμη κι όταν οι συναθλητές του είχαν τερματίσει. Δεν τα παράτησε ακόμη κι όταν ήξερε οτι το έπαθλο(μετάλλιο) το είχε χάσει. Σίγουρα είχε ένα κινήτρο κι όχι το μετάλλιο. Εμείς γιατί συνήθως τα παρατάμε, ο καθένας στον προσωπικό του αγώνα, αν και τα κίνητρα μας είναι πάρα πολλά! Μήπως έχουμε λάθος κίνητρα εν τέλει. Περιμένω να διαβάσω τις κρίσεις σας για το θέμα που έθειξε ο κ.Staboz.

[staboz]

Αξίζει, νομίζω ως ένα παρα-σχόλιο στο θέμα μας, η ανταπόκριση αυτή από τη σημερινή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Υπογραμμίζω δύο ξεχωριστές φράσεις:

Κινέζες μεταφράστριες με... ελληνικά ονόματα
Της Ολγας Σελλα

Η Ειρήνη, η Σοφία, η Κατερίνα, η Ελένη, ο Λεωνίδας και ο Ανδρέας είναι οι νέοι... Κινέζοι φίλοι μας. Και σας διαβεβαιώ ότι είναι απολύτως Κινέζοι. Οι οποίοι κάποια στιγμή συνδέθηκαν με την Ελλάδα, έμαθαν ελληνικά, κάποιοι σπουδάζουν αυτή τη στιγμή στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. Οσες μέρες διήρκεσε η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου του Πεκίνου (στην Τιεντζίν για φέτος) ήταν η φωνή μας και ο τρόπος να επικοινωνούμε με τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους. Είναι οι παλαιότεροι και οι νεότεροι Ελληνες μεταφραστές και διερμηνείς, αυτή που έγιναν οι γέφυρες ανάμεσα στο ΕΚΕΒΙ, τους εκδότες, τους συγγραφείς, τους δημοσιογράφους.

Περάσαμε πολλές ώρες μαζί τους, μας συνόδεψαν όχι μόνο τις ώρες της δουλειάς, αλλά και τις ώρες του περίπατου και των εκδρομών. Εκαναν μαζί μας παζάρια (για την ακρίβεια μας έδειξαν πώς γίνονται τα παζάρια) στις αγορές του Πεκίνου, μετέφρασαν τις εκδηλώσεις, και, κυρίως, μίλησαν για το πώς βλέπουν τη σύγχρονη Ελλάδα οι ίδιοι και οι συμπατριώτες τους.

Το κινέζικο όνομα της Σοφίας είναι Τσιν Τσιν. Είναι 26 χρόνων και σπούδασε στην Αθήνα ελληνική φιλολογία. «Ελάχιστοι γνωρίζουν ελληνικά στην Κίνα. Πριν πάω στην Ελλάδα την αισθανόμουν σαν μαγική χώρα. Τα μόνα που ήξερα γι' αυτή τη χώρα είναι τα ελάχιστα που μαθαίναμε στο σχολείο για τη μυθολογία και την αρχαία ιστορία της. Μετά ακούσαμε για το Αιγαίο. Μας φαίνεται πολύ ωραία η θάλασσα, το μπλε και το άσπρο των νησιών. Πολλοί νέοι Κινέζοι ονειρεύονται να παντρευτούν ή να πάνε γαμήλιο ταξίδι στη Σαντορίνη. Βοήθησε σ' αυτό κι ένα σίριαλ που προβλήθηκε πριν από λίγα χρόνια στην τηλεόραση. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας και πριν τους δικούς μας Ολυμπιακούς Αγώνες μάθαμε όλοι στην Κίνα πολλά για την Ελλάδα. Προβλήθηκαν πολλά ντοκιμαντέρ, πολλές ενημερωτικές εκπομπές, κυρίως για την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Η τελετή έναρξης των Αγώνων της Αθήνας μας γοήτευσε. Νομίζω ότι οι Κινέζοι συμπαθούν πολύ τους Ελληνες γιατί προέρχονται κι αυτοί από μια πολύ παλιά χώρα», λέει η Σοφία.

Δίπλα της, αχώριστες όλες τις μέρες της έκθεσης ήταν η Κατερίνα (το κινέζικο όνομά της Γιου Γιουέ). Είναι 27 χρόνων, και αυτή την περίοδο κάνει το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με επιβλέποντα τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου. Θέμα της οι πολιτιστικές σχέσεις Ελλάδας-Κίνας, από το 1949 μέχρι σήμερα. Η Κατερίνα έχει βαφτιστεί Χριστιανή και ομολογεί ότι δυσκολεύτηκε πολύ στις σπουδές της, γιατί έπρεπε να διαβάζει κείμενα στην καθαρεύουσα. «Μου φάνηκαν... κινέζικα», λέει με χιούμορ. Πρωτοέμαθε ελληνικά στο Κέντρο Ερευνητικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πεκίνου. «Χαίρομαι που μπορώ να εξηγώ στους άλλους πράγματα για την Ελλάδα. Οι σύγχρονοι Κινέζοι ξέρουν για την Ελλάδα λίγα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την αρχαία ιστορία και μυθολογία και τη Σαντορίνη, εξαιτίας του σίριαλ που έχουμε δει. Το Αιγαίο στα κινέζικα σημαίνει "θάλασσα του έρωτα". Θεωρείται πολύ ρομαντικό να ταξιδέψουν εκεί τα ερωτευμένα ζευγάρια». Η Κατερίνα θέλει να επιστρέψει και να ζήσει στην Κίνα μόλις τελειώσει τις σπουδές της. «Θέλω να γυρίσω να διδάξω και να μεταφράσω ελληνικά. Ελπίζω να τα καταφέρω», λέει.

Λίγο πιο πέρα, στο ελληνικό περίπτερο συναντάμε την Ελένη. Τα ελληνικά της δεν είναι ακόμα πολύ καλά, και τα αγγλικά επιστρατεύονται για ενίσχυση. Είναι μάλλον η πιο πολιτικοποιημένη από τις νέες φίλες μας: «Οι πολιτισμοί της Ελλάδας και της Κίνας είναι το ίδιο παλιοί αλλά έχουν το ίδιο πρόβλημα: πώς θα γίνει γνωστός ο σύγχρονος ρόλος τους. Οι δύο τελετές έναρξης στους Ολυμπιακούς έμειναν στο παρελθόν, γιατί αυτό είναι αναγνωρίσιμο. Οταν είδα την τελετή έναρξης του Πεκίνου είπα: δεν είναι αυτή η δική μου Κίνα».
Τρία νέα κορίτσια, μια μικρή μειοψηφία στο ιλιγγιώδες νούμερο του 1,3 δισ. κατοίκων της Κίνας! Δεν είναι όμως οι μόνες, υπάρχουν κι άλλοι. Οπως υπάρχουν και αρκετοί Ελληνες που ολοένα και περισσότερο επιθυμούν να μάθουν κινέζικα. Ανθρωποι που τους χωρίζουν χιλιάδες χιλιόμετρα, και τους ξανάφεραν κοντά οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

[staboz]

Δεν βλέπω να συγκινείται κανείς από αυτό το θέμα. Σίγουρα δεν είναι φλέγον, όπως θά ήθελε η Ειρήνη. Παρόλα αυτά εγώ εξακολουθώ να το θεωρώ σημαντικό, γι\'αυτό και θα καταθέσω τις σκέψεις μου.

Α. ΠΕΚΙΝΟ 2008
Η σκηνοθεσία του Πεκίνου πραγματικά με εντυπωσίασε πολύ. Ήταν το αποκορύφωμα της τελειότητας, της αρμονίας, του συγχρονισμού. Όλα φανέρωναν πως έχουμε να κάνουμε με έναν γίγαντα τεχνολογίας και ανθρώπινου δυναμικού. Από την αρχή αυτό φρόντισε ο σκηνοθέτης να μας δείξει. Το μέγα Σινικό Τείχος και στη συνέχεια επί αρκετή ώρα τους ουρανοξύστες-μεγαθήρια του Πεκίνου. Το καθαυτό πρόγραμμα ήταν το άκρον άωτον του εντυπωσιασμού. Έμενε έκθαμβος κανείς από την ακρίβεια όλων των σκηνών. Εμπνευσμένη η σύλληψη να εκτυλιχθεί όλη η παράσταση πάνω σε έναν πάπυρο. Κυρίαρχα στοιχεία η δύναμη, η θέληση, η τελειότητα. Απόλυτος συγχρονισμός σε όλα. Οι δε εκρήξεις των βεγγαλικών δημιουργούσαν ένα υπερθέαμα. Πολύ εκπληκτικός και ο τρόπος με τον οποίο άναψε η φλόγα στο βωμό. Ο αθλητής αιωρήθηκε στον αέρα εντυπωσιακά και έφτασε στην κορυφή σχεδόν του βωμού.
Έχουμε και πρόσθετους λόγους να συγκινούμαστε ως Έλληνες. Δεν είναι μικρό πράγμα να βλέπεις την Ελληνική αποστολή να μπαίνει πρώτη στο χώρο του σταδίου ή να ακούς να τραγουδούν τα κινεζάκια τον Ολυμπιακό ύμνο στην Ελληνική γλώσσα.
Τί δεν με ικανοποίησε:
1. Η υπερβολική τελειότητα. Δημιουργούσε μια παγωμένη ατμόσφαιρα. Όπως μάλιστα έγινε εκ των υστέρων γνωστό, το πανέμορφο κοριτσάκι που τραγούδησε, τραγουδούσε με ξένη φωνή. Η φωνή που ακουγόταν από τα μεγάφωνα ανήκε σε άλλο κορίτσι, που δεν προκρίθηκε να εμφανιστεί, διότι δεν ήταν τόσο όμορφο όσο το πρώτο. Το ίδιο έγινε και με τα βεγγαλικά. Είχαν βιντεοσκοπηθεί από τις δοκιμές και παρουσιάζονταν μέσα από το βίντεο για να υπάρχει απόλυτος συγχρονισμός.
2. Οι στρατιώτες που παρέλαβαν τις δύο σημαίες, την Κινέζικη και των Ολυμπιακῶν αγώνων. Έπαιρναν τη σημαία και προχωρούσαν με έναν βηματισμό που σε έπιανε ανατριχίλα στρατοκρατίας.
3. Η απουσία συγκινητικού στοιχείου. Όλα στόχευαν στο μάτι και στο νου των θεατών, δεν άγγιζαν την καρδιά παρά ελάχιστα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Έμοιαζαν όλα τέλεια, τόσο πολύ, που σου έδιναν την αίσθηση του θεατρινισμού, της βιτρίνας, ενός κόσμου ψεύτικου, φτιαχτού.

Β. ΑΘΗΝΑ 2004
Η σκηνοθεσία της έναρξης των αγώνων της Αθήνας ήταν ένα ποίημα. Η σύλληψη του Δημήτρη Παπαϊωάννου ήταν κάτι απίστευτο. Χτύπησε κατευθείαν στην καρδιά. Ενοποίησε την ιστορία, ζωντάνεψε παράδοση χιλιετιών, φανέρωσε πολιτισμό υψηλού επιπέδου.
Από την αρχή νιώθεις να σε συνεπαίρνει ένας άλλος κόσμος. Οι δύο τυμπανιστές στον διάλογο του χθες με το σήμερα, σύλληψη μεγαλειώδης και απερίγραπτα συγκινητική. Ο κομήτης που άναψε τους κύκλους στη λίμνη μοναδικός. Το ζεϊμπέκικο του Ξαρχάκου που αποτελούσε τη μουσική επένδυση, εκπληκτικό. Το αποκορύφωμα: Το μικρό παιδί στην παιδική βαρκούλα όλων μας! Μόνο αυτό έφτανε για να κάνει την έναρξη των Ολυμπιακών της Αθήνας αξεπέραστη για πάντα. Και πόσο συγκινητική ήταν η στιγμή που το παιδί πήγε με τη σημαιούλα του και χαιρέτησε τον Ζακ Ρογκ, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο και τη Γιάννα Αγγελοπούλου! Και έπειτα στάθηκε μαζί τους για την  έπαρση της σημαίας.
Μοναδική επίσης στην έμπνευσή της η σύνδεση με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Η παρέλαση όλης της ιστορίας από τον Πρίγκηπα των Κρίνων της Κνωσσού μέχρι τον Μέγα Κωνσταντίνο και την επανάσταση του 1821 και κατόπιν τους πίνακες του Γιάννη Τσαρούχη, εκπληκτική
Τέλος το άναμα της φλόγας: Γκάλης, Δομάζος... και τελευταίος ο υπέροχος Κακλαμανάκης που άναψε τη φλόγα. Σημαντικότατο το γεγονός ότι δεν ανέβηκε ο αθλητής στην κορυφή του βωμού αλλά ο βωμός έσκυψε και έφτασε κοντά του! Αυτό υπήρξε εκπληκτική σύλληψη. Ο άψυχος κόσμος αναγνωρίζει το μεγαλείο και την ανωτερότητα του ανθρώπου και υποτάσσεται σ᾿ αυτόν. Στο Πεκίνο ανέβηκε ο αθλητής μέχρι την κορυφή του βωμού και φαινόταν εκεί ψηλά ως κάτι ασήμαντο μπροστά στην εντυπωσιακή αίσθηση που δημιουργούσε ο πύργος του βωμού, αίσθηση ότι κυριαρχεί η δύναμη και η ύλη πάνω στον άνθρωπο.
Τί δεν μου άρεσε:
1. Η πολλή ενασχόληση του σκηνοθέτη με το αρχαϊκό άγαλμα που διαρκώς άνοιγε προχωρώντας μέσα στην ιστορία. Ωραίο ως έμπνευση, αλλά το μετέβαλε σε κυρίαρχο στοιχείο επί πολλή ώρα.
2. Η ερωτική σκηνή μέσα στη λίμνη. Την κρίνω ασυγχώρητα υπερβολική. Μου φάνηκε σαν υποταγή στην αμερικάνικη κινηματογραφική σκηνοθεσία, όπου οπωσδήποτε σε κάποιο σημείο του έργου θα τοποθετηθεί ερωτική σκηνή. Μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη σκηνή πιο συγκρατημένα και να τονίσει ταυτόχρονα το οικογενειακό στοιχείο, τόσο βασικό σε όλη την ιστορία του Ελληνισμού.
3. Θα προτιμούσα τον Ολυμπιακό ύμνο να τον ψάλει παιδική χορωδία, όπως έγινε στο Πεκίνο.
4. Η Μπγιόργκ ήταν ξένη στην όλη σύλληψη. Άλλο ένα σημάδι υποταγής στη δυτική κουλτούρα. Θα προτιμούσα, όπως έγινε στην τελετή Λήξης, να εμφανιζόταν ο Χρόνης Αηδονίδης και να τραγουδήσει ένα καλωσόρισμα των φιλοξενούμενων. Ή έστω ένα κοριτσάκι να τραγουδήσει κάτι από την παράδοσή μας, το τζιβαέρι π.χ.
5. Επίσης θα ήθελα κάπου να εμφανιστεί και ένας αθλητής ή αθλήτρια από τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Αντί για τον Μελισσανίδη π.χ. θα μπορούσε να παραλάβει τη φλόγα κάποιος αθλητής με αναπηρικό καροτσάκι. Θα ήταν μια κίνηση με πολύ συμβολισμό και βαθύ νόημα. Να μην έχουμε αυτούς τους αθλητές μόνο στους Παραολυμπιακούς.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Η σκηνοθεσία της έναρξης των αγώνων της Αθήνας είναι άλλης, μοναδικής, ποιότητας. Ξέφυγε πολλά επίπεδα πάνω. Θεωρώ ότι είναι αδύνατον να ξεπεραστεί στους μελλοντικούς αγώνες. Ήταν ένα ποίημα! Έβαλε στο κέντρο τον άνθρωπο! \"Μέτρον πάντων χρημάτων (πραγμάτων δηλαδή) άνθρωπος\"! Όλη η Ελληνική δημιουργία έχει ως μέτρο των άνθρωπο. Και αυτό το πέτυχε τέλεια ο Παπαϊωάννου. Απευθύνθηκε και στο νου αλλά και κυρίως στην καρδιά των θεατών. Δεν μπορείς να παρακολουθήσεις αυτές τις σκηνές χωρίς να συγκινηθείς και να κλάψεις.
Αυτό είναι πραγματικά αληθινή δημιουργία!


Η ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ, ΣΥΝΟΔΕΥΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ ΤΟΥ ΞΑΡΧΑΚΟΥ:

Η ΟΝΕΙΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΜΕ ΤΗ ΒΑΡΚΟΥΛΑ:

[Μαρκήσιος de Karampa]

Η άποψη που έχω είναι αρκετά περιορισμένη, μπορώ να κρίνω μόνο το 1/4. Από τα τέσσερα μέρη (Αθήνα - Πεκίνο, έναρξη - λήξη) παρακολούθησα μόνο την έναρξη του Πεκίνου.
Τα της Γιάννας μπορώ να πω ότι τα \"σνόμπαρα\" λόγω της αντίθεσής μου στην αθηναϊκή διοργάνωση...

Αναμφισβήτητα ήταν εντυπωσιακό το όλο σκηνικό των Κινέζων.
Με ενόχλησε πολύ το γεγονός με το κοριτσάκι, που άλλο βλέπαμε κι άλλο τραγουδούσε και επίσης τα βεγγαλικά που είπαν ότι ήταν σε μεγάλο βαθμό τηλεοπτικό τέχνασμα...
Αυτά από μένα αν και πιστεύω ότι ο σχολιασμός του κ.staboz είναι υπερπλήρης.

[staboz]

Και όμως Μαρκήσιε, η παρουσία της Γιάννας έβγαζε κάτι πολύ οικείο, ανθρώπινο. Έδινε έναν τόνο ζεστό, απαλό, γλυκύτητα και χάρη γυναικεία. Σε αντίθεση με τον διοργανωτή του Πεκίνου που ήταν ένας στρατοκράτης με παγωμένο, άψυχο και αυστηρό ύφος. Κοιτάζοντας εκ των υστέρων η διαφορά είναι και σ᾿ αυτό το σημείο αβυσσαλέα, μέρα με νύχτα!

[Μαρκήσιος de Karampa]

Δε θα διαφωνήσω απλά θα προσθέσω το εξής...
Αυτός ο άκρατος ανταγωνισμός για τη διεξαγωγή - δυστυχώς - ενός πανηγυριού  - χωρίς να θέλω να προσβάλω τα πανηγύρια -  έχει εκτοξεύσει τους προϋπολογισμούς κυριολεκτικά στα ύψη...
Θεωρώ ότι βασικό κριτήριο θα πρέπει να είναι και η αναλογία δαπανηθέντων χρημάτων και αποτελέσματος...
Κι όλα αυτά γιατί τη λυπητερή την πληρώνουμε εμείς στο τέλος...

[staboz]

Σωστή η παρατήρησή σου. Λάβε μόνο υπόψη σου ότι το κόστος των αγώνων της Αθήνας ανέβηκε πολύ λόγω των συστημάτων ασφάλειας που μας επιβλήθηκε από την συστηματική πολεμική των Αμερικανών και των Άγγλων. Ενώ η σκηνοθεσία τῆς τελετής του Παπαϊωάννου συν τοις άλλοις χαρακτηρίστηκε από λιτότητα και απλότητα. Έτσι ώστε εφαρμόστηκε σ᾿αυτή εκείνο που είχε πει ο Περικλής στον Επιτάφιο: \"Φιλοκαλούμεν μετ᾿ ευτελείας\", δηλαδή με ευτελή και φθηνά υλικά δημιουργούμε καλλιτεχνήματα.
Από την άλλη ας σημειώσουμε και το κέρδος ότι έγιναν έργα υποδομής σημαντικά που αν δεν ήσαν οι αγώνες δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθούν παρά μετά από έναν αιώνα και ζήτημα.

[staboz]

Μια ενδιαφέρουσα κριτική εδώ:
http://educandus.blogspot.com/2008/08/athens-2004-beijing-2008.html