Αγία Μαρία η Αιγυπτία

[Iaspis]

Καλησπέρα, καλό μήνα σέ όλους.

Σήμερα εορτάζεται η μνήμη τής Αγίας Μαρίας τής Αιγυπτίας.

Όποιος θέλει μπορεί νά διαβάσει τόν βίο τής Αγίας, καί τήν συνάντηση της μέ τόν Αββά Ζωσιμά, όπου αποτυπώνεται ο βίος τής μετανοίας, καί η επικοινωνία μεταξύ τών ανθρώπων εν Κυρίω, στόν παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.impantokratoros.gr/F9F45C26.el.aspx



Τήν ευχή της νά έχουμε!

[Iaspis]

Καλό μήνα, λοιπόν! :)
Συγκλονιστική μορφή η οσία Μαρία η Αιγυπτία, Iaspi!  Λένε κάποια πάθη-ελαττώματα του ανθρώπου είναι διεστραμένη εκδήλωση της δυνατότητας για αρετή. Έτσι η ανικανοποίητη εκδήλωση και αναζήτηση \"αγάπης\"  ήταν δείγμα μιας εξαιρετικής ικανότητας που είχε η ψυχή της να αφοσιωθεί τέλεια και ολοκληρωτικά σε Εκείνον που θα πλήρωνε την καρδιά της.

[Iaspis]

Μετέφερα τό θέμα από τήν ενότητα «Καλημέρες - Καλησπέρες», στόν φυσικό του χώρο, αφ\' ενός γιά λόγους τάξεως, καί αφ\' ετέρου γιατί η παράθεση τής αγαπητής Ιωάννας νομίζω πώς δημιουργεί θέμα γιά συζήτηση.

[Iaspis]

Συγκλονιστική μορφή η οσία Μαρία η Αιγυπτία, !  Λένε κάποια πάθη-ελαττώματα του ανθρώπου είναι διεστραμένη εκδήλωση της δυνατότητας για αρετή. Έτσι η ανικανοποίητη εκδήλωση και αναζήτηση \"αγάπης\"  ήταν δείγμα μιας εξαιρετικής ικανότητας που είχε η ψυχή της να αφοσιωθεί τέλεια και ολοκληρωτικά σε Εκείνον που θα πλήρωνε την καρδιά της.

Συμφωνώ μαζί σου Ιωάννα· η όσία Μαρία η Αιγυπτία είναι συγκλονιστική μορφή, αφού εκάλυψε διά τής μετανοίας μία τεράστια απόσταση.
Ποιά απόσταση;

[font size=4]Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός[/fonts]
«Μετάνοιά ἐστιν ἐκ τοῦ παρὰ φύσιν εἰς τὸ κατὰ φύσιν καὶ ἐκ τοῦ Διαβόλου πρὸς τὸν Θεὸν ἐπάνοδος δι᾿ ἀσκήσεως καὶ πόνων.»

Αγαπητή Ιωάννα θέτεις ένα ωραίο καί πολύ ενδιαφέρον θέμα γιά συζήτηση.
Πάθος-Αρετή,  Αμαρτία-Αναμαρτησία...

...καί τόσες άλλες αντιθέσεις πού μπορεί νά προβάλλει κάποιος ανάμεσα στό θέλημα τού Θεού καί τά σχέδια τού διαβόλου.
Νομίζω πρέπει νά αρχίσουμε από τό Γένεσις-Δημιουργία, γιά νά κατανοήσουμε τήν συγκλονιστική απόσταση πού καλύπτει η μετάνοια, διά ασκήσεως καί κόπων.

«Διότι η αρχική πλάση λέγεται δημιουργία και όχι γέννηση· δημιουργία δηλαδή είναι η αρχική πλάση, ενώ γέννηση η διαδοχή του γένους που προήλθε μετά την καταδίκη σε θάνατο εξαιτίας της παραβάσεως.»

Συνεχίζει ο Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός, λέγοντάς μας (άν καταλαβαίνω καλά) πώς η γέννηση καί η διαδοχή τού γένους τών ανθρώπων συμβαίνει εξ αιτίας τής καταδίκης των από τήν πτώση. Πτώση από τήν Αθανασία στόν θάνατο...Πράγματι τεράστια η απόσταση πού πρέπει νά καλύψει η μετάνοια.

Εμείς λοιπόν (όπως καί η Αγία Μαρία η Αιγυπτία άλλωστε), ανήκουμε στό πτωτικό γένος τών ανθρώπων πού κληρονόμησε τόν θάνατο, καί φυσικά όλη τήν διαδικασία του πού λέγεται φθορά, καί τήν χαρακτηρίζουν τά πάθη.

«Το πάθος είναι λέξη με πολλές σημασίες· πάθος ονομάζουμε και αυτό που συμβαίνει στο σώμα, όπως αρρώστιες και πληγές, και αυτό που γίνεται στην ψυχή, όπως η επιθυμία και ο θυμός. Γενικά και το ίδιο για όλα, πάθος ενός όντος είναι αυτό που έχει επακόλουθο την ηδονή και τη λύπη· διότι η λύπη ακολουθεί το πάθος.»

»πάθος είναι άλογη κίνηση της ψυχής για να κατανοήσει το καλό ή το κακό. Η κατανόηση βέβαια του καλού διεγείρει την επιθυμία, ενώ του κακού το θυμό.»

λέει γιά τά πάθη ο Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός. Χαρακτηρίζει  δέ τήν ηδονή καί τήν λύπη σάν  επακόλουθο τών παθών, καί λέει γι αυτές:

«Από τις ηδονές άλλες είναι ψυχικές και άλλες σωματικές. Ψυχικές βέβαια είναι όσες ανήκουν αποκλειστικά στην ίδια την ψυχή, όπως οι σχετικές με τις επιστήμες και τη γνώση. Σωματικές πάλι είναι αυτές που απολαμβάνει από κοινού η ψυχή με το σώμα και γι' αυτό ονομάζονται σωματικές, όπως είναι οι σχετικές με την τροφή, τη συνουσία και τα παρόμοια. Αποκλειστικά μόνον σωματικές ηδονές δεν συναντάς.»

»Από τις σωματικές ηδονές άλλες είναι φυσιολογικές και αναγκαίες, διότι δεν υπάρχει ζωή χωρίς αυτές· τέτοιες είναι οι τροφές που χορταίνουν την πείνα και η απαραίτητη ένδυση. Άλλες είναι φυσιολογικές, όχι όμως απαραίτητες, όπως οι φυσικές και νόμιμες σαρκικές επαφές (διότι αυτές συντελούν στην αναπαραγωγή όλου του ανθρώπινου γένους· μπορεί όμωςνα ζήσει κάποια και με παρθενία). Άλλες πάλι ηδονές δεν είναι απαραίτητες ούτε φυσιολογικές, όπως η μέθη, η ακολασία και το υπερβολικό φαγητό· διότι δεν συντελούν ούτε στη διατήρηση της ζωής μας ούτε στην αναπαραγωγή του γένους· το αντίθετο, και βλάπτουν. Αυτός, λοιπόν, που ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού πρέπει ν' απολαμβάνει τις απαραίτητες και φυσιολογικές ηδονές, να βάζει σε δεύτερη μοίρα τις φυσιολογικές αλλά όχι απαραίτητες ηδονές, –στον κατάλληλο χρόνο, με τον ορθό τρόπο και μέτρο–, και ν' αποφεύγει τελείως τις άλλες. Πρέπει να θεωρούμε καλές ηδονές αυτές που δεν συνδέονται με την λύπη· αυτές που δεν προξενούν μεταμέλεια, ούτε δημιουργούν άλλη βλάβη, ούτε προχωρούν πέρα από το κανονικό, ούτε μας αποσπούν πολύ χρόνο από τις σοβαρές ασχολίες ούτε μας κάνουν δούλους.»

Έτσι η σαρκική ακολασία, πού δέν συντελεί σέ αναπαραγωγή μά μόνο σέ μία πορωμένη σωματική ευχαρίστηση, χαρακτηρίζεται σάν μή φυσιολογική, καί είναι η βλαβερή εκείνη υποδούλωση πού συνδέεται μέ τήν λύπη, καί μάλλον διευκολύνει τήν κάθοδο, δηλαδή τήν φθορά καί τόν θάνατο. Καί είναι δείγμα έλλειψης τής αγάπης. Ο εφάμαρτος δρόμος τού αποχωρισμού από αυτήν.

Ας δούμε τώρα από πού προέρχεται η αρετή, καί η αναμαρτησία, πού είναι η αντίθετη κατάσταση από αυτή τών παθών καί τής αμαρτίας.
Μά φυσικά προέρχονται από τήν Δημιουργία, καί τήν  Αθανασία, η οποία είναι καί ο προορισμός τού απέραντου δρόμου τής μετανοίας.

«Ο Θεός, λοιπόν, έπλασε τον άνθρωπο άκακο, απλό, ενάρετο, χαρούμενο, αμέριμνο, στολισμένο με κάθε αρετή, προικισμένα με όλα τα αγαθά, σαν κάποιον δεύτερο κόσμο, μικρό κόσμο μέσα σε μεγάλο, άλλο άγγελο, σύνθετο προσκυνητή, επόπτη της ορατής δημιουργίας, γνώστη των μυστηρίων της αόρατης, επίγειο βασιλιά που τον κυβερνά από ψηλά,ταυτόχρονα επίγειο και ουράνιο, πρόσκαιρο και αθάνατο, ορατό και νοητό, ενδιάμεσο μεταξύ μεγαλείου και μικρότητος, τον ίδιο και πνεύμα και σάρκα.»

»Και τον έπλασε αναμάρτητο στη φύση του και αυτεξούσιο στη θέλησή του. Λέγοντας \"αναμάρτητο\" δεν εννοώ ότι δεν είναι δεκτικός αμαρτίας –μόνον ο Θεός είναι ανεπίδεκτος αμαρτίας–, αλλά εννοώ ότι δεν έχει την αμαρτία στη φύση του, αλλά μάλλον στην προαίρεσή του· δηλαδή, έχει τη δύναμη να διατηρείται και να προοδεύει στο αγαθό, με τη βοήθεια της θείας χάριτος· και επίσης, μπορεί να παρεκτραπεί από το καλό και να οδηγηθεί στο κακό, με παραχώρηση του Θεού, εξαιτίας του αυτεξουσίου του· διότι, ό,τι γίνεται εξαναγκαστικά, δεν είναι αρετή.»

Φαίνεται πώς η κακή χρήση τής προαίρεσης έριξε τόν αναμάρτητο αγαθό αθάνατο άνθρωπο τής Δημιουργίας, στήν πτωτική κατάσταση τών παθών, τής αμαρτίας, τής γέννησης καί τού θανάτου. Τό σημείο δέ από τό οποίο προήλθε η πτώσις συσχετίζεται μέ τό «δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού».

«Το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού είναι η διάκριση της κάθε είδους παρατηρήσεως. Και αυτή είναι η τέλεια γνώση της φύσεως, η οποία είναι βέβαια καλή για τους τέλειους και γι' αυτούς που ζουν τη θεωρία του Θεού, διότι τους καθιστά γνωστή την παντοδυναμία του Δημιουργού και δεν φοβούνται την πτώση, καθώς με την πάροδο του χρόνου έχουν φθάσει σε κάποιο βαθμό αυτής της θεωρίας· δεν είναι όμως καλή για τους νέους και επιρρεπείς στις επιθυμίες, διότι η φροντίδα για το σώμα τους τραβά την προσοχή και τους αποσπά, καθώς είναι ασταθείς στην παραμονή στο αγαθό και δεν σταθεροποιήθηκαν ακόμη στην αφοσίωση στο μοναδικό καλό.»

» πρέπει να θεωρήσουμε ως δένδρο της ζωής την πιο βαθιά έννοια για το Θεό που προέρχεται από τα κτιστά, και την αναγωγή μέσω αυτών στον Πλάστη, Δημιουργό και Αίτιο όλων των όντων· και αυτό το ονόμασε \"παν ξύλον\", εννοώντας δηλαδή την πληρότητα και την ενότητα, που μας παρέχει την μοναδική μετοχή του καλού· και \"δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού\" ονόμασε την αισθητή και ηδονική βρώση, η οποία φαίνεται γλυκιά, αλλά στην πραγματικότητα οδηγεί αυτόν που την γεύεται στην μετοχή των κακών· διότι λέει ο Θεός: «Από κάθε δένδρο του Παραδείσου μπορείς να φας»· νομίζω είναι σαν να λέει ο Θεός, \"με όλα τα κτιστά οδηγήσου σε μένα τον Πλάστη και δοκίμασε τον μοναδικό καρπό, εμένα,την όντως ζωή. Όλα ας σου προσφέρουν ως καρπό την ζωή, και την κοινωνία μαζί μου να την κάνεις συστατικό της υπάρξεώς σου· διότι έτσι θα γίνεις αθάνατος\". «Και δεν θα φάτε από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού. Την ημέρα που θα φάτε απ' αυτό, θα πεθάνετε». Διότι η αισθητή τροφή είναι από τη φύση της αναπλήρωση αυτών που αποβάλλονται και πηγαίνει στον αφεδρώνα και χάνεται· και είναι αδύνατον να μένει άφθαρτος αυτός που καταναλώνει την αισθητή τροφή.»

Φαίνεται λοιπόν πώς η αθανασία καί φυσικά η αρετή καί αναμαρτησία ήταν στήν δημιουργία δυνατότητα γιά τόν άνθρωπο, καί όχι νομοτέλεια. Δυνατότητα πού όπως λέει η  Ιωάννα πιό πάνω διεστράφη από τήν κακή χρήση τής προαίρεσης (αυτεξούσιο) μέ αποτέλεσμα τήν πτώση στόν βίο τών παθών τής αμαρτίας καί τού θανάτου. Καί η διαστροφή συσχετίζεται μέ τήν «αισθητή καί ηδονική βρώση» πού  «είναι από τη φύση της αναπλήρωση αυτών που αποβάλλονται και πηγαίνει στον αφεδρώνα και χάνεται», δηλαδή ανικανοποίητη εκδήλωση και μάταια αναζήτηση τού «επιρρεπούς στίς επιθυμίες» πού προήλθε από τήν απάτη τού διαβόλου.
Καί εδώ έρχεται η μετάνοια νά βαδίσει μέ αγώνα καί κόπο τόν δρόμο τής επιστροφής από τόν θάνατο στήν Αθανασία.

«Μετάνοιά ἐστιν ἐκ τοῦ παρὰ φύσιν εἰς τὸ κατὰ φύσιν καὶ ἐκ τοῦ Διαβόλου πρὸς τὸν Θεὸν ἐπάνοδος δι᾿ ἀσκήσεως καὶ πόνων.»

Από τό παρά φύσιν, στό κατά φύσιν, από τήν απάτη τού διαβόλου, στό θέλημα τού Θεού.
Εδώ λοιπόν δέν νομίζω ότι
 

«η ανικανοποίητη εκδήλωση και αναζήτηση \"αγάπης\"  ήταν δείγμα μιας εξαιρετικής ικανότητας που είχε η ψυχή της να αφοσιωθεί τέλεια και ολοκληρωτικά σε Εκείνον που θα πλήρωνε την καρδιά της.»

...διότι η αγάπη σέ εισαγωγικά (σάν ανικανοποίητη εκδήλωση, σαρκική ακολασία φθοράς καί θανάτου στόν βίο τής Οσίας μας), όχι μόνο δέν είναι δείγμα τής εν λόγω ικανότητας πού όντως απέκτησε (όχι είχε..)  μέ αγώνα η ψυχή τής Αγίας Μαρίας τής Αιγυπτίας, αλλά απεναντίας δείχνει πώς διά τής μετάνοιας (πού πραγματώνεται μέ τήν χάρη Εκείνου, ...τού Σωτήρα μας), είναι δυνατόν νά ξεκινήσει μία ψυχή από σχεδόν παντελή έλλειψη αγάπης, από τά όρια τού θανάτου, καί παρ\' όλα αυτά....νά σωθεί καί νά σώσει κι άλλους. Γιατί νομίζω πώς άν η μόνιμη αθανασία ήταν δυνατότητα τού δημιουργημένου  ανθρώπου μέσω  θεώσεως, τότε καί η κατάργηση τού θανάτου είναι δυνατότητα τού αναγεννημένου εν Κυρίω ανθρώπου μέσω  μετανοίας. Αυτές οι δύο καταστάσεις νομίζω αποτελούν η μία δείγμα γιά τήν άλλη, γιατί είναι οι μόνες πού κοινωνούν τήν αγάπη! Τήν αληθινή ΑΓΑΠΗ!



Όλα τά αποσπάσματα από: ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως

http://www.imgap.gr/file1/AG-Pateres/Pateres/Ekdosis%20akrivis.htm

[staboz]

Δημήτριε, είσαι σίγουρος ότι δεν τα μπέρδεψες πολύ τα θέματα;
Τα πολλά πατερικά (σου το έχω πει αρκετές φορές) είναι κουραστικά και δεν είναι πάντα διαφωτιστικά. Χρειάζεται σωστή και προσεκτική χρήση τους, για να μην αναγκάζουμε τους πατέρες να φαίνονται πως λένε άλλα αντ᾿ άλλων.
Η Ιωάννα πάντως έχει δίκαιο!
«Είδον ακαθάρτους ψυχάς περί έρωτας σωμάτων εμμανώς διακειμένας· και δη αύται σκήψιν μετανοίας προσλαβόμεναι εκ πείρας έρωτος τον αυτόν προς Κύριον μετενηνόχασιν έρωτα· και πάντα φόβον ευθύς υπερπηδήσασαι, απλήστως εις αγάπην Θεού ενεκεντρίσθησαν· δια τούτο και ο Κύριος τη σώφρονι εκείνη πόρνη ου λέγει ότι εφοβήθη, αλλ\' ότι ηγάπησε πολύ, και ηδυνήθη ευχερώς έρωτι έρωτα διακρούσασθαι» (Κλίμαξ, Λόγος Ε΄)

[Ιωάννα]

Αγαπητή Ιωάννα θέτεις ένα ωραίο καί πολύ ενδιαφέρον θέμα γιά συζήτηση.
Πάθος-Αρετή,  Αμαρτία-Αναμαρτησία...

Πολύ ωραία ιδέα! :rolleyes:
Θυμάμαι πρόσφατη ωραία συζήτηση σε παρέα όταν προσπαθούσαμε να ανακαλύψουμε ποιες αρετές κρύβονται πίσω από ελαττώματα. Έχει ενδιαφέρον το κουΐζ: ζήλεια, θυμός, φθόνος, υπερευαισθησία κλπ κλπ... Για βοηθείστε!!!

[Ξένια]

Πολύ ενδιαφέρον θέμα!
Αυτή τη στιγμή δεν έχω χρόνο να γράψω,
αλλά θα σας διαβάσω πρώτα και θα επανέλθω και γω! (αν χρειαστεί)

[Iaspis]

Δημήτριε, είσαι σίγουρος ότι δεν τα μπέρδεψες πολύ τα θέματα;

Δέν είμαι διόλου σίγουρος ότι δέν τά έχω μπερδέψει.....απεναντίας κρίνοντας από τήν ζωή μου, μέ διατρέχει η βεβαιότητα ότι τά έχω μπερδεμένα, καί μάλιστα σέ βαθμό πού μού είναι αδύνατον νά τά ξεμπερδέψω...
Όμως δέν πιστεύω ότι θά μείνουν καί μπερδεμένα γιά πάντα...

Εδώ βέβαια στήν συγκεκριμένη ενότητα, δέν ξέρω άν θά διαλευκανθούν πράγματα, τά οποία αμαυρώνονται τόσα χρόνια, όμως ελπίζω νά φανεί κάτι....

Και τώρα  νά ρωτήσω, γιατί ίσως εδώ νά τήν «πάτησα» καί νά τά μπέρδεψα: Η γεύση από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού, η αισθητή τροφή (όπως λέει ο Άγιος), δέν διέστρεψαν τήν ηδονή πρός τήν  οδύνη καί τόν ατελή καί επιρρεπή άνθρωπο πρός τόν έρωτα γιά τά αισθητά;  
Συσχετίζεται αυτός ο έρωτας μέ οποιονδήποτε τρόπο μέ εκείνον τόν θείο Έρωτα;

Εγώ νομίζω τελικά πώς όχι δέν σχετίζεται. Καί λέω τελικά γιατί δέν  κατάφερα νά τό κατανοήσω καί αρχικά στήν ζωή μου, όπως δέν τό κατάφερε καί η Αγία Μαρία η Αιγυπτία, η οποία προτού μετανοήσει ήταν δοσμένη στήν εφάμαρτο ηδονή. Φυσικά εκείνη μετανόησε, αγίασε, καί αγιάζει καί εμάς...


Τώρα γιά νά  επανέλθω σέ αυτό πού είπε η Ιωάννα:

Λένε κάποια πάθη-ελαττώματα του ανθρώπου είναι διεστραμένη εκδήλωση της δυνατότητας για αρετή. Έτσι η ανικανοποίητη εκδήλωση και αναζήτηση \"αγάπης\"  ήταν δείγμα μιας εξαιρετικής ικανότητας που είχε η ψυχή της να αφοσιωθεί τέλεια και ολοκληρωτικά σε Εκείνον που θα πλήρωνε την καρδιά της.

Μέ τήν πρώτη πρόταση συμφώνησα εξ αρχής.
Όμως η δεύτερη πρόταση μού δημιουργεί τήν απορρία (άν καταλαβαίνω σωστά): Είναι δείγμα  ικανότητας τής ψυχής γιά τόν θείο έρωτα, η ανικανοποίητη αναζήτηση αυτού πού η πτωτική μας φύση ονομάζει έρωτα, δηλαδή τού έρωτα γιά τά αισθητά;

Δέν τό έχω ξεκάθαρο. Νά τά δεδομένα πού δέν μπορώ ακόμα νά τά συνδέσω μεταξύ τους.

Η θεία πνευματική ηδονή είναι τελείως διαφορετική σέ όλα από τήν εφάμαρτο ηδονή.
Η δεύτερη είναι η διεστραμένη εκδήλωση τής πρώτης.
Η πρώτη μετέχει στήν πληρότητα, η άλλη αναπληρώνει τήν έλλειψη αυτών που αποβάλλονται στον αφεδρώνα.

Τί θά πεί δείγμα;


ΥΓ: Κύριε Σταύρο ελπίζω πώς δέν σάς κουράζω...

[staboz]

Δημήτριε, δεν έχεις δίκαιο. Διάβασε το παρακάτω και προσπάθησε να το ερμηνεύσεις. Αν δυσκολευτείς, γράψε...      

 166... Νῦν δὲ τοῦτο ἔστι τῆς τοῦ ἀγαθοῦ δυνάμεως \"τὸ ὑπερβάλλον μέ γεθος\", ὅτι καὶ τὰ ἐστερημένα καὶ τὴν ἑαυτοῦ στέρησιν δυναμοῖ κατὰ τὸ ὅλως αὐτοῦ μετέχειν. Καὶ εἰ χρὴ παῤῥησιασάμενον εἰπεῖν τἀληθῆ• Καὶ τὰ μαχόμενα αὐτῷ τῇ αὐτοῦ δυνάμει καὶ ἔστι καὶ μάχεσθαι δύναται. Μᾶλλον δέ, ἵνα συλλαβὼν εἴπω, τὰ ὄντα πάντα, καθ᾽ ὅσον ἔστι, καὶ ἀγαθά ἐστι καὶ ἐκ τἀγαθοῦ, καθ᾽ ὅσον δὲ ἐστέρηται τοῦ ἀγαθοῦ, οὔτε ἀγαθὰ οὔτε ὄντα ἐστίν. Ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν ἄλλων ἕξεων οἷον θερμότητος ἢ ψυχρότητος ἔστι τὰ θερμανθέντα ἢ τὰ ψυχθέντα καὶ ἀπολιπούσης αὐτὰ τῆς θερμότητος καὶ τῆς ψυχρότητος, καὶ ζωῆς καὶ νοῦ πολλὰ τῶν ὄντων ἄμοιρα. Καὶ οὐσίας ὁ θεὸς ἐξῄρηται καὶ ἔστιν ὑπερουσίως. Καὶ ἁπλῶς ἐπὶ μὲν τῶν ἄλλων πάντων καὶ ἀπελθούσης ἢ μηδὲ ἐγγενομένης πάντη τῆς ἕξεως ἔστι τὰ ὄντα καὶ ὑφίστασθαι δύναται, τὸ δὲ κατὰ πάντα   167  τρόπον τοῦ ἀγαθοῦ ἐστερημένον οὐδαμῆ οὐδαμῶς• οὔτε ἦν οὔτε ἐστὶν οὔτε ἔσται οὔτε εἶναι δύναται. Οἷον ὁ ἀκόλαστος, εἰ καὶ ἐστέρηται τἀγαθοῦ κατὰ τὴν ἄλογον ἐπιθυμίαν, ἐν τούτῳ μὲν οὔτε ἔστιν οὔτε ὄντων ἐπιθυμεῖ, μετέχει δὲ ὅμως τἀγαθοῦ κατ᾽ αὐτὸ τὸ τῆς ἑνώσεως καὶ φιλίας ἀμυδρὸν ἀπήχημα.   Καὶ ὁ θυμὸς μετέχει τἀγαθοῦ κατ᾽ αὐτὸ τὸ κινεῖσθαι καὶ ἐφίεσθαι τὰ δοκοῦντα κακὰ πρὸς τὸ δοκοῦν καλὸν ἀνορθοῦν καὶ ἐπιστρέφειν. Καὶ αὐτὸς ὁ τῆς χειρίστης ζωῆς ἐφιέμενος ὡς ὅλως ζωῆς ἐφιέμενος καὶ τῆς ἀρίστης αὐτῷ δοκούσης κατ᾽ αὐτὸ τὸ ἐφίεσθαι καὶ ζωῆς ἐφίεσθαι καὶ πρὸς ἀρίστην ζωὴν ἀποσκοπεῖν μετέχει τἀγαθοῦ.

(ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΟΥ, ΠΕΡΙ ΘΕΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, Δ΄ 20)

[staboz]

Ακόμη και ο της χειρίστης ζωής εφιέμενος μετέχει του αγαθού!!!

[ρωμηός]

Ακόμη και ο της χειρίστης ζωής εφιέμενος μετέχει του αγαθού!!!

Σα να διαβάζω Ντοστογιέφσκυ!

[Iaspis]

Δημήτριε, δεν έχεις δίκαιο. Διάβασε το παρακάτω και προσπάθησε να το ερμηνεύσεις. Αν δυσκολευτείς, γράψε...      

 166... Νῦν δὲ τοῦτο ἔστι τῆς τοῦ ἀγαθοῦ δυνάμεως \"τὸ ὑπερβάλλον μέ γεθος\", ὅτι καὶ τὰ ἐστερημένα καὶ τὴν ἑαυτοῦ στέρησιν δυναμοῖ κατὰ τὸ ὅλως αὐτοῦ μετέχειν. Καὶ εἰ χρὴ παῤῥησιασάμενον εἰπεῖν τἀληθῆ• Καὶ τὰ μαχόμενα αὐτῷ τῇ αὐτοῦ δυνάμει καὶ ἔστι καὶ μάχεσθαι δύναται. Μᾶλλον δέ, ἵνα συλλαβὼν εἴπω, τὰ ὄντα πάντα, καθ᾽ ὅσον ἔστι, καὶ ἀγαθά ἐστι καὶ ἐκ τἀγαθοῦ, καθ᾽ ὅσον δὲ ἐστέρηται τοῦ ἀγαθοῦ, οὔτε ἀγαθὰ οὔτε ὄντα ἐστίν. Ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν ἄλλων ἕξεων οἷον θερμότητος ἢ ψυχρότητος ἔστι τὰ θερμανθέντα ἢ τὰ ψυχθέντα καὶ ἀπολιπούσης αὐτὰ τῆς θερμότητος καὶ τῆς ψυχρότητος, καὶ ζωῆς καὶ νοῦ πολλὰ τῶν ὄντων ἄμοιρα. Καὶ οὐσίας ὁ θεὸς ἐξῄρηται καὶ ἔστιν ὑπερουσίως. Καὶ ἁπλῶς ἐπὶ μὲν τῶν ἄλλων πάντων καὶ ἀπελθούσης ἢ μηδὲ ἐγγενομένης πάντη τῆς ἕξεως ἔστι τὰ ὄντα καὶ ὑφίστασθαι δύναται, τὸ δὲ κατὰ πάντα   167  τρόπον τοῦ ἀγαθοῦ ἐστερημένον οὐδαμῆ οὐδαμῶς• οὔτε ἦν οὔτε ἐστὶν οὔτε ἔσται οὔτε εἶναι δύναται. Οἷον ὁ ἀκόλαστος, εἰ καὶ ἐστέρηται τἀγαθοῦ κατὰ τὴν ἄλογον ἐπιθυμίαν, ἐν τούτῳ μὲν οὔτε ἔστιν οὔτε ὄντων ἐπιθυμεῖ, μετέχει δὲ ὅμως τἀγαθοῦ κατ᾽ αὐτὸ τὸ τῆς ἑνώσεως καὶ φιλίας ἀμυδρὸν ἀπήχημα.   Καὶ ὁ θυμὸς μετέχει τἀγαθοῦ κατ᾽ αὐτὸ τὸ κινεῖσθαι καὶ ἐφίεσθαι τὰ δοκοῦντα κακὰ πρὸς τὸ δοκοῦν καλὸν ἀνορθοῦν καὶ ἐπιστρέφειν. Καὶ αὐτὸς ὁ τῆς χειρίστης ζωῆς ἐφιέμενος ὡς ὅλως ζωῆς ἐφιέμενος καὶ τῆς ἀρίστης αὐτῷ δοκούσης κατ᾽ αὐτὸ τὸ ἐφίεσθαι καὶ ζωῆς ἐφίεσθαι καὶ πρὸς ἀρίστην ζωὴν ἀποσκοπεῖν μετέχει τἀγαθοῦ.

(ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΟΥ, ΠΕΡΙ ΘΕΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, Δ΄ 20)

Τώρα τό κατάλαβα καλά. Όντως δέν έχω δίκαιο. Η δεύτερη πρόταση από τήν παράθεση τής Ιωάννας είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένη μέ τήν πρώτη.

Τό λάθος μου είναι πώς διαχώρισα μέ τήν σκέψη μου αυτά πού δέν γίνεται νά διαχωρισθούν:
«καθ᾽ ὅσον δὲ ἐστέρηται τοῦ ἀγαθοῦ, οὔτε ἀγαθὰ οὔτε ὄντα ἐστίν»
«τὸ δὲ κατὰ πάντα  τρόπον τοῦ ἀγαθοῦ ἐστερημένον οὐδαμῆ οὐδαμῶς· οὔτε ἦν οὔτε ἐστὶν οὔτε ἔσται οὔτε εἶναι δύναται»

.....καί αυτό τό λάθος προέρχεται, από τήν λανθασμένη επιλογή τού νά προσπαθή κάποιος νά ενώση αυτά πού είναι ξένα μεταξύ τους...
Τώρα καταλαβαίνω γιατί ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέει πώς «αποκλειστικά μόνον σωματικές ηδονές δεν συναντάς.»

Φυσικά η Ιωάννα έχει δίκαιο! Σέ ευχαριστούμε Ιωάννα γιά τήν παράθεση!

Επίσης εγώ ευχαριστώ τόν κ. Σταύρο πού άνοιξε (γιά μιά ακόμα φορά) τήν πόρτα...γιά νά περάσουμε όλοι «μέσα».
Νά πώ, μέ τήν ευκαιρία, κ. Σταύρο πώς βεβαίως προσπαθώ νά τηρώ τίς παραινέσεις σας γιά τό πώς (καί τό πόσο) πρέπει κάποιος, σάν εμένα νά χρησιμοποιεί τά Πατερικά κείμενα. Άν μερικές φορές παρατολμώ, είναι γιατί αισθάνομαι τήν σιγουριά πώς υπάρχει κάποιος στό φόρουμ πού θά επαναφέρει τά πράγματα στήν θέση τους. Έτσι μαθαίνω κάτι!

Κοιτάτε τί βρήκα από τήν δική σας παρέμβαση:

«ΚΑΙ αὐτὸς ὁ πάντων αἴτιος δι΄ ἀγαθότητος ὑπερβολὴν πάντων ἐρᾷ͵ πάντα ποιεῖ͵ πάντα τελειοῖ͵ πάντα συνέχει͵ πάντα ἐπιστρέφει͵ καὶ ἔστι καὶ ὁ θεῖος ἔρως ἀγαθὸς ἀγαθοῦ διὰ τὸ ἀγαθόν. Αὐτὸς γὰρ ὁ ἀγαθοεργὸς τῶν ὄντων ἔρως ἐν τἀγαθῷ καθ΄ ὑπερβολὴν προϋπάρχων οὐκ εἴασεν αὐτὸν ἄγονον ἐν ἑαυτῷ μένειν͵ ἐκίνησε δὲ αὐτὸν εἰς τὸ πρακτικεύεσθαι κατὰ τὴν ἁπάντων γενητικὴν ὑπερβολήν. ...»

(Διονύσιος Ἀρεοπαγίτης, Ἔρωτας τοῦ ἀγαθοῦ ἀγαθός)

Ξεκάθαρο!

[staboz]

Υπέροχο το κειμενάκι που ανακάλυψες, Δημήτρη!

[Iaspis]

Αγαπητή Ιωάννα θέτεις ένα ωραίο καί πολύ ενδιαφέρον θέμα γιά συζήτηση.
Πάθος-Αρετή,  Αμαρτία-Αναμαρτησία...

Πολύ ωραία ιδέα! :rolleyes:
Θυμάμαι πρόσφατη ωραία συζήτηση σε παρέα όταν προσπαθούσαμε να ανακαλύψουμε ποιες αρετές κρύβονται πίσω από ελαττώματα. Έχει ενδιαφέρον το κουΐζ: ζήλεια, θυμός, φθόνος, υπερευαισθησία κλπ κλπ... Για βοηθείστε!!!

Νά βοηθήσουμε καί νά βοηθηθούμε, κι ο Θεός νά μάς βοηθάει όλους!
Δύσκολο τό θέμα πού θέτεις αγαπητή Ιωάννα, καί νομίζω πώς δέν πρόκειται γιά ένα θέμα, αλλά γιά περισσότερα.
Γιατί υπάρχουν μέν αρετές πού «κρύβονται» πίσω από ελαττώματα, αλλά υπάρχει καί τό αντίθετο, δηλαδή ελαττώματα πού κρύβονται πίσω από «αρετές». Επίσης υπάρχουν τόσο ελαττώματα πού κρύβουν άλλα ελαττώματα, όσο καί αρετές πού φανερώνουν άλλες αρετές.
Καί όλα αυτά ενεργούν στόν κάθε άνθρωπο μέ ιδιαίτερο κάθε φορά τρόπο, ανάλογα μέ τό πώς, μέ τό γιατί, καί τό πόσο, καί τό πότε, καί τό πού... διάγει. Οί συνδιασμοί (ελαττωμάτων/αρετών), καί οι ενέργειες (κρύβονται/φανερώνονται, καί κρύβουν/φανερώνουν), δημιουργούν ένα ασύληπτο πλήθος περιστάσεων γιά τόν κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, πού ίσως κάποιες, νά συλλαμβάνονται στιγμιαία μετά από συνεπείς καί χρόνιους αγώνες καί σπουδή πού αναδεικνύουν τήν πίστη μας. Αυτή είναι πού βάζει σέ τάξη τήν αταξία μας, καί πίσω από αυτήν κρύβεται, κρύβει, φανερώνει καί φανερώνεται,....τό φώς τής αλήθειας! Ο Σωτήρας μας!

Απ΄όσο γνωρίζω, ο Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός έχει γράψει εκτεταμένα περί παθών καί αρετών στό «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως», καί στό «Περί αρετών και κακιών», καί ο Άγιος Ιωάννης τής Κλίμακος μέ τό ομώνυμο έργο του δείχνει τήν γενεολογία παθών καί αρετών. Επίσης σέ βιβλία μέ ασκητικά κείμενα (π.χ. Γεροντικό, Ευεργετινός)  βρίσκει κάποιος πολλές απαντήσεις γιά τόν τρόπο πού ενεργούν μέσα του τά πάθη καί οί αρετές.
Άν κάποιος ξέρει καί κάποιο ακόμα σχετικό μέ αυτά βιβλίο, άς μάς τό πεί, νά μάθουμε!

[paroikos]

Πολύ ωραία ιδέα! :rolleyes:
Θυμάμαι πρόσφατη ωραία συζήτηση σε παρέα όταν προσπαθούσαμε να ανακαλύψουμε ποιες αρετές κρύβονται πίσω από ελαττώματα. Έχει ενδιαφέρον το κουΐζ: ζήλεια, θυμός, φθόνος, υπερευαισθησία κλπ κλπ... Για βοηθείστε!!!

Κάνω την υπογραφή μου αντιγραφή και επικόλληση εδώ.

Καί η του θυμού κίνησις, σωτηριωδώς ημίν εγκατέσπαρται,
θυμούσθαι κατά της κακίας, ού πρός το ομόφυλον εκθηριούσθαι.
                                             Αγίου Κασσιανού του Ρωμαίου

Δεν θυμάμαι που το είχα βρεί απλά μου άρεσε
Επειδή μου έδωσε μια άλλη διάσταση σε αυτά που λέμε πάθη
Και αν ο Θεός εποίησε «τα πάντα καλά λίαν»
τότε γιατί έβαλε τον θυμό στον άνθρωπο;
Αν ήθελε δεν μπορούσε να μην τον βάλει;
Σαν Παντοδύναμος σίγουρα μπορούσε.
Όπως γράφει όμως ο Άγιος τον έβαλε στον άνθρωπο
για να θυμώνει κατά της κακίας και όχι των κατά των συνανθρώπων του.
Αυτός δηλαδή ο θυμός δεν είναι κάτι κακό απ την στιγμή που ο Θεός τον δημιούργησε
Είναι η κακή χρήση που γίνεται απ τον άνθρωπο σε ένα φυσικό συναίσθημα.
Που αν χρησιμοποιηθεί γι αυτό που δημιουργήθηκε, ενάντια δηλ. στην κακία, είναι αρετή.
Και σαν κακή χρήση καταλαβαίνω την λάθος κατεύθυνση που δίνει ο άνθρωπος στον θυμό
Και με αυτόν τον τρόπο μπορώ να καταλάβω και το «οργίσθεσε αλλά μην αμαρτάνετε»
Πάθος δηλαδή δεν είναι ο θυμός αλλά η διεστραμμένη χρήση του θυμού.
Το ίδιο νομίζω πως ισχύει για όλα αυτά που ονομάζουμε πάθη
Αν τα χρησιμιποιούμε για τον σκοπό που δημιουργήθηκαν είναι αρετές και όχι πάθη.

[Iaspis]

Κάθαρση, μετάνοια!

Ευχαριστούμε Πάροικε!