Φιλανθρωπία - Ελεημοσύνη

[Βασιλείου Μάριος]

ΙΩΑΝΝΗΣ ο Χρυσόστομος Δῶστε, δῶστε στοὺς φτωχούς!

Από Αὐτοβιογραφικὲς σελίδες καὶ ἀπάνθισμα κειμένων του
Εἰσαγωγὴ καὶ ἀπόδοση στὴ νεοελληνικὴ Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Π. Αβαγιάνος, ἔκδ. Ἀποστολικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1998.


Ξέρω ὅτι πολλοὶ ἀπὸ τοὺς συγκεντρωμένους πάλι θὰ μᾶς κατηγορήσουν, ὅταν μιλοῦμε γι\' αὐτά, καὶ θὰ ποῦν «Μή, σὲ παρακαλῶ, μὴ γίνεσαι φορτικὸς καὶ βαρετὸς στοὺς ἀκροατές• ἄφησέ το στὴ συνείδηση τοῦ καθενός, ἄφησέ το στὴν κρίση τῶν ἀκροατῶν• ἔτσι τώρα μᾶς ντροπιάζεις, μᾶς κάνεις νὰ κοκκινίζουμε!...».

Ἀλλ\' ὄχι! Αὐτὰ τὰ λόγια δὲν τὰ ἀνέχομαι! Γιατί οὔτε ὁ Παῦλος ντρεπόταν νὰ ἐνοχλῆ συνέχεια γιὰ τέτοια πράγματα καὶ νὰ ζητᾶ σὰν ζητιάνος. Ἐὰν ἔλεγα τοῦτο, δηλαδὴ δός μου, φέρε γιὰ τὸ σπίτι μου, ἲσως νὰ \'ταν ντροπή. Ἂν καὶ οὔτε τότε θὰ \'ταν ντροπή. «Οἱ γὰρ τῷ θυσιαστηρίῳ», λέγει, «προσεδρεύοντες, τῷ θυσιαστηρὶῳ συμμερίζονται» (Α\' Κορ. 9,13). Πλὴν ὅμως πιθανὸν νὰ μὲ κατηγοροῦσε κάποιος, ὅτι μιλῶ γιὰ τὸν ἑαυτὸ μου• τώρα ὅμως παρακαλῶ γι\' αὐτοὺς ποὺ στεροῦνται, μᾶλλον ὄχι γι\' αὐτοὺς ποὺ στεροῦνται, ἀλλὰ γιὰ σᾶς ποὺ δίνετε• γι\' αὐτὸ καὶ μιλῶ χωρὶς νὰ ντρέπομαι.
Γιατί ποῦ εἶναι ἡ ντροπὴ σὰν πῶ, δῶσε στὸν Κύριο ποῦ πεινᾶ, ντύσε τον ποὺ γυρίζει γυμνός, φιλοξένησέ τον ποῦ εἶναι ξένος; Ὁ Δεσπότης σου δὲν ντρέπεται μπροστὰ σ\' ὅλη τὴν οἰκουμένη νὰ λέγη «ἐπείνασα καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν» (Ματθ. 25,42), ὁ ἀνενδεής, ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τίποτε\' καὶ ἐγὼ θὰ ντραπῶ καὶ θὰ διστάσω; Σὲ παρακαλῶ, μακριὰ τέτοια πράγματα! Τοῦ διαβόλου εἶναι αὐτὴ ἡ ντροπή!

Δὲν θὰ ντραπῶ, λοιπόν. Ἀντίθετα μάλιστα καὶ μὲ παρρησία θὰ πῶ• δῶστε σ\' ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, καὶ θὰ φωνάζω πιὸ δυνατὰ ἀπ\' αὐτούς. Γιατί ἐὰν κάποιος ἔχη στοιχεῖα καὶ μπορῆ νὰ μᾶς κατηγορήση, ὅτι αὐτὰ τὰ λέμε γιὰ νὰ σᾶς παρασύρουμε πρὸς ὄφελός μας, καὶ μὲ τὸ πρόσχημα τῶν φτωχῶν κερδίζουμε ἐμεῖς, τότε πράγματι αὐτὰ δὲν εἶναι μονάχα ἄξια ντροπῆς, ἀλλὰ καὶ μυρίων κεραυνῶν, καὶ οὔτε ἀξίζει νὰ ζοῦν ὅσοι κάνουν παρόμοια.

Ἀλλὰ ἐάν, μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, καθόλου δὲν σᾶς ἐνοχλοῦμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ κηρύττουμε ἀδάπανο τὸ εὐαγγέλιο, χωρὶς βέβαια νὰ κοπιάζουμε ὅπως ὁ Παῦλος, ἀρκούμενοι πάντως στὰ δικά μας, μὲ ὅλο τὸ θάρρος θὰ σᾶς λέγω, δῶστε στοὺς φτωχούς• καὶ δὲν θὰ σταματήσω νὰ τὸ λέγω, καὶ ὅταν δὲν δίνετε θὰ σᾶς εἶμαι σκληρὸς κατήγορος!(38).

[ρωμηός]

Πράγματι, ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί ο κήρυκας της ελεημοσύνης. Μου έχει κάνει πραγματικά τρομερή εντύπωση ο λόγος του. Επειδή τυχαίνει να διαβάζω τα κείμενα του Χρυσοστόμου με συστηματική σειρά (τόμο - τόμο από τις εκδόσεις Ε.Π.Ε) κι έχοντας διαβάσει πλέον σχεδόν ολόκληρο το συγγραφικό και ομιλητικό του έργο, διαπίστωσα ότι σε όλες τις ομιλίες, είτε ερμηνευτικές είτε δογματικές είτε οτιδήποτε άλλο, σχεδόν κατά 90% ο λόγος του στο τέλος θα στρέφονταν και πάλι στην ελεημοσύνη. Είναι φοβερό. Ο Χρυσόστομος έχει ανακαλύψει και έχει επιμείνει ειδικά αυτός στο μέγα μυστήριο της ελεημοσύνης και επενδύει πάνω σε αυτό ώστε όλοι μας (διαχρονικώς οι ακροατές του) να αδράξουμε το πολύτιμο αυτό μαργαριτάρι για τύχουμε της Βασιλείας του Θεού. Διέκρινε την ελεημοσύνη ως την κατεξοχήν πύλη του Παραδείσου.

[staboz]

Έτσι ακριβώς είναι. Αν μου δοθεί ευκαιρία, ίσως παραθέσω κάποια χαρακτηριστικά κείμενα, ειδικά μάλιστα εφέτος που έχει κηρυχθεί ἔτος Χρυσοστόμου, διότι γιορτάζουμε τα 1600 χρόνια από την κοίμησή του που έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 407. Έχω γράψει κάτι στον ΣΩΤΗΡΑ (αρ. 1940), έχω το κείμενο γραμμένο σε In Design και, αν συμφωνείς, Παύλε, μπορώ κάποια στιγμή να το μεταφέρω εδώ.
                                      Στ.

[ρωμηός]

Εννοείται και να το μεταφέρετε. Το αναμένουμε!!!!

[staboz]

.                                                                                  407

Ἦταν 14η Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 407, ὅταν στὰ βάθη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀποχαιρέτησε αὐτὸν τὸν μάταιο κόσμο τῶν ἀδικιῶν, τῶν κατατρεγμῶν καὶ τῶν ἀμέτρητων βασάνων.
1600 χρόνια συμπληρώνονται ἐφέτος, ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκείνη ποὺ ἡ ἀπίστευτη κακία καὶ τὸ ἀπύθμενο μῖσος τῶν ἀνθρωπαρίων τῆς ἐποχῆς ἐξώρισαν καὶ ὡδήγησαν στὸν θάνατο τὸν βασιλιὰ τῶν ἱεροκηρύκων, τὸν γίγαντα τῆς θεολογίας, τὸν ὠκεανὸ τῆς ἀγάπης, τὸ καύχημα τῶν καυχημάτων τῆς Ἐκκλησίας σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες.
Ὅταν βάδιζε ἐπὶ δύο μῆνες κάτω ἀπὸ ἄθλιες, δραματικὲς καὶ ἀφόρητα βασανιστικὲς συνθῆκες τὸν δρόμο τῆς ἐξορίας πρὸς τὴν ἀπομακρυσμένη Κουκουσό, πλήθη  πιστῶν συνεκεντρώνοντο κατὰ περιοχὲς καὶ στὸ πέρασμά του ἔκαναν τὸ σταυρό τους μὲ μάτια πνιγμένα στὸ κλάμμα καὶ ἔλεγαν μὲ ἄπειρο πόνο ψυχῆς: «συνέφερεν ἵνα ὁ ἥλιος συνέστειλε τὰς ἀκτῖνας αὐτοῦ, ἢ ἵνα τὸ στόμα Ἰωάννου ἐσιώπησεν»· ἦταν προτιμότερο νὰ σβήσῃ ὁ ἥλιος, παρὰ νὰ σιωπήσῃ τὸ στόμα τοῦ Ἰωάννου.
Ναί! Αὐτὸ τὸ ὄνομα εἶχε: Ἰωάννης
Καὶ τὸ προσωνύμιο: Χρυσόστομος
Στὸ διάστημα τῶν λιγώτερων ἀπὸ 60 ἐτῶν τῆς ζωῆς του ἀγαπήθηκε παράφορα ἀπὸ πολλούς, ἀλλὰ καὶ μισήθηκε θανάσιμα ἀπὸ λίγους ἰσχυρούς. Μισήθηκε, διότι ὑπῆρξε ἀσυμβίβαστος, μορφὴ προφητική, κῆρυξ ἑνὸς τελείου Χριστιανισμοῦ. Ἀγαπήθηκε ὁλόψυχα ἀπὸ ἀμέτρητα πλήθη λαοῦ, διότι ἦταν ἡ ἐνσάρκωσι τῆς ἁγιότητος καὶ τῆς ἀγάπης, πατέρας ὅλων, προστάτης τῶν φτωχῶν, τῶν ἀδυνάτων, τῶν κατατρεγμένων καὶ ἀδικημένων τῆς ζωῆς.
Τὸ φῶς τῆς ἡμέρας τὸ εἶδε ὁ ἅγιός μας στὴν Ἀντιόχεια τῆς Συρίας κάπου ἀνάμεσα στὸ 347 μὲ 354. Ὁ πατέρας του Σεκοῦνδος ἦταν ἀξιωματικὸς τοῦ Ρωμαϊκοῦ Στρατοῦ καὶ ἦταν φαινόμενο ἀνεξικακίας. Διηγοῦνται γι' αὐτὸν ὅτι, ὅταν ἕνας ἄλλος ἀξιωματικὸς τὸν συκοφάντησε στὸν αὐτοκράτορα, ὁ Σεκοῦνδος, ποὺ κρατοῦσε παλιότερη ἐπιστολὴ τοῦ ἀξιωματικοῦ αὐτοῦ στὴν ὁποία ἔγραφε ἐναντίον τοῦ αὐτοκράτορος, τοῦ τὴν ἐπέστρεψε, γιὰ νὰ μὴν τυχὸν κάποτε παρασυρθῇ καὶ τὴν φανερώσῃ.
Γρήγορα ἔφυγε ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτὸ ὁ Σεκοῦνδος καὶ ἄφησε τὸν Ἰωάννη μωρὸ καὶ τὴ σύζυγό του Ἀνθοῦσα χήρα 20 μόλις ἐτῶν. Ἦταν πάμπλουτη καὶ ὡραιότατη, αλλὰ τίποτε δὲν στάθηκε ἱκανὸ νὰ τὴ λυγίσῃ γιὰ νὰ δεχτῇ δεύτερο γάμο. Ἀφωσιώθηκε στὴν ἀνατροφὴ τοῦ παιδιοῦ της, πρᾶγμα ποὺ ἀνάγκασε τὸν περίφημο εἰδωλολάτρη ρητοροδιδάσκαλο Λιβάνιο νὰ ἀναφωνήσῃ: «Βαβαί, οἷαι παρὰ Χριστιανοῖς γυναῖκες εἰσί!»· πώ πώ! Τί γυναίκες ὑπάρχουν μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν!
Στὴ σχολὴ τοῦ Λιβανίου σπούδασε ἀριστεύοντας ὁ Χρυσόστομος καὶ ἀφοῦ ἀσκήτεψε 6 χρόνια χειροτονήθηκε ἱερεὺς καὶ ἐργάστηκε 11 περίπου χρόνια στὴν Ἀντιόχεια, τὴν ὁποία μετέτρεψε σὲ κέντρο φιλανθρωπίας, ἀφοῦ ἔτρεφε σ' αὐτὴν καθημερινὰ τρεῖς χιλιάδες περίπου φτωχούς. Ταυτόχρονα ἐκήρυττε μὲ ἀπαράμιλλο φλογερὸ ζῆλο τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, συναρπάζοντας τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ καὶ δημιουργώντας ριζικὴ ἀλλαγὴ στὴν πόλι. Ἡ φήμη του ἁπλώθηκε ἔτσι σὲ ὅλη τὴν αὐτοκρατορία καὶ κάποια μέρα ὡδηγήθηκε μὲ βία στὴν Κωνσταντινούπολι γιὰ νὰ ἀνεβῇ στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο τῆς λαμπρῆς πόλεως.
Στὴν Κωνσταντινούπολι ὁ ἅγιος ἐργάστηκε μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις καὶ τὸν ἀνύστακτο ἱεραποστολικό του ζῆλο. Ἔκτισε νοσοκομεῖα, καὶ πτωχοκομεῖα, περιέθαλψε τοὺς φτωχούς, ἔδινε καθημερινὰ τροφὴ σὲ περισσότερους ἀπὸ ἑπτὰ χιλιάδες ἀνθρώπους. Παράλληλα ὠργάνωσε μεγάλες ἱεραποστολικὲς ἐξορμήσεις στὴ Σκυθία, τὴν Περσία, τὴ Φοινίκη καὶ τοὺς Γότθους, ἐνῶ συνέχισε νὰ κηρύττῃ μὲ μεγαλύτερη φλόγα ἀκόμη τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Πόλις γνώριζε ἀληθινὴ κοσμογονία. Ὁ λαὸς τὸν ἐλάτρευε. Ἀλλὰ ἡ ζωὴ καὶ τὸ φλογερὸ κήρυγμα τοῦ ἁγίου ἀποτελοῦσαν ἔλεγχο γιὰ πολλούς, καὶ οἱ φθονεροὶ καὶ σατανοκίνητοι ἄνθρωποι τὸν ἐμίσησαν καὶ ἀπεφάσισαν νὰ τὸν ἐξοντώσουν. Ἡ αὐτοκράτειρα Εὐδοξία καὶ κακόψυχοι ἐπίσκοποι συνωμότησαν ἐναντίον του. Δύο παράνομες σύνοδοι συνεκλήθησαν καὶ ἐπέτυχαν νὰ τὸν καθαιρέσουν καὶ νὰ τὸν ἐξορίσουν. Τὸν ἔστειλαν στὴν Κουκουσὸ στὰ βάθη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὅπου ὑπέμεινε ἀπίστευτες ταλαιπωρίες καὶ κινδύνους. Καὶ ὅταν ὁ ζῆλος του καὶ ἡ ἀκάματη δραστηριότητά του μετέτρεψαν τὴν ἄσημη αὐτὴ πόλι σὲ κέντρο τῆς αὐτοκρατορίας, τὸ μῖσος καὶ ὁ φθόνος τῶν ἐχθρῶν του τὸν ἔστειλε ἀκόμη βαθύτερα, στὴν Πιτυοῦντα, ὅπου δὲν ὑπῆρχε οὔτε ἕνας Χριστιανός.
Στὴν Πιτυοῦντα ὁ Χρυσόστομος δὲν ἔφθασε ποτέ. Στὸ δρόμο πρὸς τὴ νέα ἐξορία ἀπὸ τὶς φρικτὲς ταλαιπωρίες τῆς βασανιστικῆς πορείας ἄφησε τὴν τελευταία του πνοὴ στὰ Κόμανα, μιὰ μικρὴ πόλι τοῦ Πόντου, στὸν ναὸ τοῦ ἁγίου μάρτυρος Βασιλίσκου. Ἤδη τὸ προηγούμενο βράδυ ὁ ἅγιος Βασιλίσκος τοῦ εἶχε ἐμφανισθῆ σὲ ὅραμα λέγοντάς του: «Θάρσει, ἀδελφὲ Ἰωάννη, αὔριον γὰρ ἅμα ἐσόμεθα»· ἔχε θάρρος ἀδελφὲ Ἰωάννη, διότι αὔριο θὰ εἴμαστε μαζί. Στὸν ναὸ τοῦ ἁγίου ὁ Χρυσόστομος ἐκοινώνησε, μοίρασε τὰ λίγα πράγματά του καὶ παρέδωσε τὸ πνεῦμα μὲ τὰ λόγια: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν. Ἀμήν».
Ἦταν ἡμέρα τοῦ Σταυροῦ, 14 Σεπτεμβρίου τοῦ 407, ὅταν ὁ λαμπρὸς αὐτὸς ἥλιος τῆς Ἐκκλησίας ἔδυσε στὰ Κόμανα. Εἶχε μείνει 9 χρόνια καὶ 7 μῆνες Ἀρχιεπίσκοπος, ἀπὸ τὰ ὁποῖα 3 χρόνια καὶ 3 μῆνες τὰ ἐπέρασε στὴν ἐξορία. Τὸ ἱερό του λείψανο ἐτάφη ἐκεῖ καὶ παρέμεινε στὸν τόπο αὐτὸ 40 ὁλόκληρα χρόνια, ἕως ὅτου ἐπιστρέψει στὴν Πόλι. Ἀλλὰ τὸ χρονικὸ αὐτῆς τῆς συγκινητικῆς ἐπιστροφῆς εἶναι εἶναι ἄλλο θέμα.
14 Σεπτεμβρίου τοῦ 407 ἔδυσε, γιὰ νὰ ἀνατείλῃ ἀμέσως λαμπρότερος καὶ νὰ φωτίζῃ μὲ τὸ μαρτυρικό του φρόνημα, τὴν ὁλοφώτεινη ζωή του, τὸν φλογερό του ζῆλο καὶ τὴν ἀστείρευτη πηγὴ τῶν ἐμπνευσμένων συγγραμμάτων του τὸν δρόμο τῶν πιστῶν σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες.

[ρωμηός]

Ευχαριστούμε πάρα πολύ. Είθε να έχουμε τις πρεσβείες του.

Υγ. Αν θέλετε, το βάζετε και στα Αγιολογικά.

[ρωμηός]

Περί ελεημοσύνης και πάλι ο λόγος, αλλά αυτή τη φορά από τη γραφίδα του Αγ.Γρηγορίου του Θεολόγου. Μια φράση που θα ταίριαζε πολύ και στην ενότητα των \"Ιδεο-γκράφιτι\"!!! Αλλά το μεταφέρω εδώ μιας και είναι σχετικό με την ελεημοσύνη:

\"Γενοῦ τῷ ἀτυχούντι θεός, τόν ἔλεον Θεοῦ μιμησάμενος. Οὐδέν γάρ οὕτως, ὡς τό εὖ ποιεῖν, ἄνθρωπος ἔχει Θεοῦ\"

Μεγάλη υπόθεση η φιλανθρωπία!!! Εξαίρετος και ολόκληρος ο λόγος που τυχαίνει να διαβάζω τώρα του Αγ. Γρηγορίου \"Περί φιλοπτωχίας\" (Ε.Π.Ε. τ. 5ος, σελ. 292)

[ρωμηός]

Και λίγο νωρίτερα, ο ίδιος ιερός πατήρ λέει τα εξής:

«Γνῶθι πόθεν σοι τό εἶναι, τό ἀναπνεῖν, τό φρονεῖν αὐτό το μέγιστον, τό γινώσκειν Θεόν, βασιλείαν οὐρανῶν ἐλπίζειν, ἀγγέλων ἰσοτιμίαν, δόξης θεωρίαν, νῦν μέν τήν ἐν ἐσόπτροις τε καί αἰνίγμασι, τότε δέ τήν τελεωτέραν τε καί καθαρωτέραν• υἱόν γενέσθαι Θεοῦ, συγκληρονόμον Χριστοῦ, τολμήσας εἴπω καί θεόν αὐτόν; Πόθεν σοι ταῦτα πάντα καί παρά τίνος;... Εἷτα οὐκ αἰσχυνόμεθα, εἰ τοσαῦτα παρ' αὐτοῦ, τά μέν λαβόντες, τά δέ ἐλπίζοντες, μηδέ ἕν τοῦτο εἰσοίσομεν τῷ Θεῷ, τό φιλάνθρωπον;» (Γρηγορίου του Θεολόγους, Περί φιλοπτωχίας, Ε.Π.Ε. τ. 5ος, σελ. 284-286)

Μετάφραση: Γνώρισε καλά από ποιόν έχεις πάρει την ύπαρξή σου, το να αναπνέεις, το να σκέπτεσαι, αυτό το τόσο μεγάλο πράγμα, το να ελπίζεις στη Βασιλεία των ουρανών, το να γίνεις ισότιμος με τους αγγέλους στη θέα της δόξης του Θεού, τώρα βέβαια όπως βλέπει κανείς μέσα από καθρέπτες και όπως την κατανοεί μέσα από αινίγματα, αλλά τότε στην εντέλεια και με κάθε καθαρότητα• το να γίνεις υιός θεού, συγκληρονόμος του Χριστού, ακόμα, θα τολμήσω να πω, και θεός να γίνεις; Από πού τα έχεις όλα αυτά και ποιος σου τα έδωσε;... Έπειτα δεν ντρεπόμαστε, ενώ έχουμε λάβει και ελπίζουμε να λάβουμε τόσα πολλά από αυτόν, να μην προσφέρουμε στο Θεό ούτε αυτό το ένα μόνο, δηλαδή τη φιλανθρωπία;

[ρωμηός]

Επανέρχομαι επί του θέματος και πάλι παίρνοντας αφορμή από τη γραφή του Αγίου Γρηγορίου για να σας μεταφέρω τα ακόλουθα:

Μίμησαι διά ταῦτα Θεοῦ φιλανθρωπίαν. Τοῦτο ἔχει μάλιστα θεῖον ἄνθρωπος, τό εὖ ποιεῖν. Ἔξεστί σοι Θεόν γενέσθαι μηδέν πονήσαντι • μή πρόῃ τόν καιρόν τῆς θεώσεως.

Μετάφραση:

Για το λόγο αυτό μιμήσου τη φιλανθρωπία του Θεού. Το πιο θεϊκό πράγμα που διαθέτει ο άνθρωπος είναι το να ευεργετεί. Μπορείς να γίνεις Θεός χωρίς να κουραστείς καθόλου. Μη χάσεις την ευκαιρία της θεώσεως.

(Γρηγόριος ο Θεολόγος, Προς τους πολιτευομένους Ναζιανζού αγωνιώντας και τον άρχοντα οργιζόμενον, Ε.Π.Ε. τ. 5ος, σελ. 386)

[ρωμηός]

Και για να γινόμαστε πιο πρακτικοί στο σπουδαίο ζήτημα της ελεημοσύνης, θα σας παραθέσω μα πολύ πρακτική συμβουλή που λέει ο Απόστολος Παύλος και την επαναδιατυπώνει ο ιερός Χρυσόστομος σε μια υπέροχη ομιλία του:

«ποιῶμεν αὐτὸ δὲ τοῦτο, ὅπερ Παῦλος ἐπέταξε:  κατὰ Κυριακὴν ἕκαστος ἀποτιθέσθω οἴκοι χρήματα δεσποτικά. Καὶ νόμος ἔστω τὸ πράγμα καὶ συνήθεια ἀκίνητος, καὶ οὐ δεησόμεθα παραινέσεως λοιπόν, οὐδὲ συμβουλῆς.
...τούτο κυρώσωμεν κατὰ Κυριακὴν ἀποτίθεσθαί τι πρὸς τὴν τῶν πενήτων ἀντίληψιν...»

Αυτό μακάρι να το ακολουθήσουμε δια βίου, διότι πραγματικά η ελεημοσύνη είναι η οδός για να ξεπλύνουμε όλες μας τις πληγές, τα αμαρτήματά μας!

(Ιωάννου Χρυσοστόμου, Περί ελεημοσύνης, ΕΠΕ τόμος 31ος, σελ. 418)