Πάσχα στο Δίστρατο Κονίτσης!

[staboz]

ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΔΙΣΤΡΑΤΟ ΚΟΝΙΤΣΗΣ!

Ἀπὸ τὶς πιὸ συγκινητικὲς ἀναμνήσεις τῆς παιδικῆς μου ζωῆς εἶναι αὐτὲς τοῦ Πάσχα στὸν τόπο τῆς καταγωγῆς μου, τὸ χωριὸ Δίστρατο τῆς Κονίτσης.

Δὲν γνωρίζω ἂν σήμερα γίνεται μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ὁ ἑορτασμός, διότι ἔχω 40 περίπου χρόνια νὲ ἑορτάσω τὸ Πάσχα ἐκεῖ, καὶ δὲν τολμῶ νὰ ρωτήσω, διότι θέλω νὰ μένω μὲ τὸ ὄνειρο ὅτι συνεχίζεται μὲ τὸν ἴδιο τρόπο αὐτὴ ἡ συγκλονιστικὴ εἰκόνα τῶν παιδικῶν μου ἀναμνήσεων.

Τότε, τὰ χρόνια ἐκεῖνα, ἡ ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως ἄρχιζε ἀργὰ τὴ νύχτα· γύρω στὶς 2.00 μὲ 2.30\'! Καὶ βέβαια κρατοῦσε μέχρι τὸ πρωί! Ὑποθέτω θὰ τελειώναμε γύρω στὶς 6.30΄ μὲ 7.00΄. Ἐννοεῖται δὲν ἔφευγε κανεὶς ἀπολύτως, μικροὶ καὶ μεγάλοι ἔμεναν μέχρι τὸ τέλος τῆς ἀναστάσιμης θείας Λειτουργίας. Δὲν ὑπῆρχε καμμία βιασύνη στὴν ψαλμωδία, οἱ ψάλτες ἔψαλλαν τὰ πάντα σύμφωνα μὲ τὴν τάξη τοῦ Τυπικοῦ. Δὲν παρέλειπαν τίποτε ἀπολύτως καὶ ἐπανελάμβαναν δύο καὶ τρεῖς φορὲς ὅσα τροπάρια καθόριζε τὸ Τυπικὸ νὰ ἐπαναλαμβάνονται.Ἡ ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως γινόταν στὸ προαύλιο τοῦ ναοῦ τῆς Παναγίας. Δὲν ὑπῆρχε βέβαια τότε ἠλεκτρικὸ ρεῦμα. Ὁ μόνος φωτισμὸς γινόταν μὲ τὶς λαμπάδες, τὰ καντήλια καὶ τὰ κεριά.

Ἡ ἀκολουθία ἄρχιζε μέσα στὸν ναό, ὅπως γίνεται παντοῦ. Ψαλλόταν τότε ὁ κανόνας \"Κύματι θαλάσσης\"! Πόση ἐντύπωση μοῦ ἔκανε μέσα στὸ ἀπόλυτο σκοτάδι! Θυμᾶμαι ἀκόμα τοὺς παλιοὺς ψαλτάδες νὰ ψάλλουν. Κανένας τους δὲν ἤξερε βυζαντινὴ μουσική. Ἔψαλλαν ὅμως μὲ τὴν καρδιά τους. Καταλάβαινες ὅτι, ἔστω κι ἂν δὲν ἤξεραν γράμματα, καταλάβαιναν τὰ νοήματα καὶ συμμετεῖχαν στὶς συγκλονιστικὲς περιγραφές τους. Ἔπειτα ἀκουγόταν ξαφνικὰ τὸ \"Δεῦτε λάβετε φῶς\" ποὺ τὸ ἔψαλλε μὲ σπασμένη φωνὴ ὁ παπα-Στέργιος, καθὼς ἔβγαινε στὴν Ὡραία Πύλη, καὶ τὸ ὁποῖο συγκλόνιζε τὶς ψυχές μας.

Ἀμέσως μετὰ βγαίναμε ὅλοι ἔξω ἀπὸ τὸν ναὸ καὶ ἄρχιζε ἡ ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅταν πιὰ ἔψαλλε ὁ παπᾶς τὸ Χριστὸς Ἀνέστη, ἄρχιζε νὰ χτυπάει πανηγυρικὰ ἡ καμπάνα, ἐνῶ τὰ παιδιὰ μὲ αὐτοσχέδια ἐκρηκτικὰ συνοδεύαμε τὴν πανηγυρικὴ ἀτμόσφαιρα τῶν ψαλτῶν καὶ τῆς καμπάνας. Μέχρι ἐδῶ τὰ πράγματα ἦσαν ὅπως περίπου γίνεται καὶ σήμερα παντοῦ.

 

Τὰ ξεχωριστὰ καὶ μοναδικὰ γινόντουσαν ἀμέσως μετά. Ἐνῶ συνεχιζόταν ἡ ψαλμωδία καὶ οἱ πανηγυρισμοί, ὁ παπᾶς ἀσπαζόταν τὴν εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως καὶ καθόταν δίπλα στὸ ἀναλόγιο, στὸ ὁποῖο αὐτὴ ἦταν τοποθετημένη, κρατώντας στὰ χέρια του τὸ Εὐαγγέλιο. Ἀκολουθοῦσε ὁ Πρόεδρος τοῦ χωριοῦ. Ἀσπαζόταν τὴν εἰκόνα, τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ χέρι τοῦ παπᾶ, ἀντάλλασσαν τὸ \"Χριστὸς Ἀνέστη\" - \"Ἀληθῶς Ἀνέστη\" καὶ καθόταν δίπλα του. Πίσω του πήγαινε ὁ γεροντότερος ἄνδρας τοῦ χωριοῦ καὶ ἀκολουθοῦσαν ὅλοι οἱ ἄλλοι κατὰ σειρὰν ἡλικίας. Ἀσπάζονταν τὴν εἰκόνα, τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ χέρι τοῦ παπᾶ, χαιρετοῦσαν τὸν πρόεδρο καὶ ὁ καθένας τοὺς ἄλλους μὲ τὸ \"Χριστὸς Ἀνέστη\" καὶ ἔπαιρναν θέση δίπλα ὁ ἕνας στὸν ἄλλο κάνοντας κύκλο. Μετὰ τοὺς ἄνδρες περνοῦσαν οἱ γυναῖκες, κατὰ σειρὰ πάντα ἡλικίας, καὶ τελευταῖα τὰ παιδιά. Οἱ μικρότεροι μάλιστα, λέγοντας τὸ \"Χριστὸς Ἀνέστη\", φιλούσαμε τὰ χέρια τῶν γεροντοτέρων, καθὼς τοὺς χαιρετούσαμε μὲ σεβασμό.

Ἦταν μιὰ εἰκόνα ἀσύλληπτη! Ἐκεῖνο τὸ βράδυ ἄνθρωποι, ποὺ μπορεῖ νὰ εἶχαν μῆνες νὰ μιλήσουν λόγῳ κάποιας φιλονικίας, θὰ ἀντάλασσαν τὸ \"Χριστὸς Ἀνέστη\" - \"Ἀληθῶς Ἀνέστη\" καὶ θὰ ἔσβηναν τὴν ἔχθρα μέσα στὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως!
 

 

( Τὸ προαύλιο τῆς Ἐκκλησίας, ὅπου γινόταν ὁ ἀναστάσιμος χαιρετισμὸς τῆς ἀγάπης. Ἐδῶ ἀπὸ τὸν ἑορτασμὸ τῆς Ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἐπ\' ὀνόματι τῆς ὁποίας τιμᾶται ὁ ἱερὸς ναός).

 

 

Τὴ συνέχεια θὰ τὴν περιγράψω σὲ ἄλλο σημείωμα...

[Ξένια]

Είναι συγκινητικό όχι μόνο για εσάς που το ζήσατε... Είναι συγκλονιστικό και για εκείνους που έχουν την ευλογία να διαβάζουν αυτές τις γραμμές...
Ευχαριστούμε που μοιραστήκατε μαζί μας αυτές τις πολύ ξεχωριστές στιγμές της ζωής σας... flow:

[giannis]

Σας ευχαριστούμε πολύ κ. Σταύρο  που μας κάνατε κοινωνούς αυτής της εμπειρίας-ανάμνησής σας.

[mistral]

Τέτοια να μας λές για να μένουμε για ώρες εκεί που είμαστε..
Ακίνητοι αμίλητοι εκστατικοί...  
Ανέστη Χριστός! Ανέστη!

[staboz]

΄                     ΟΙ ΜΥΡΟΦΟΡΕΣ!

Κοντεύει να τελειώσει η Πασχαλινή περίοδος και ακόμη δεν τα κατάφερα να συμπληρώσω την περιγραφή που υποσχέθηκα στο προηγούμενο σημείωμά μου.
Γράφω τώρα λίγα εδώ, ακολουθώντας την παροιμία που λέει ότι \"από την αναβροχιά, καλό είναι και το χαλάζι\".

Μετά την ολοκλήρωση των αναστάσιμων ευχών και χαιρετισμών, όλοι οι κάτοικοι του χωριού μπαίναμε μέσα στον ναό, για να συνεχιστεί η ακολουθία του Όρθρου και της αναστάσιμης Θείας Λειτουργίας μέχρι το πρωί.
Όμως οι περισσότερες γυναίκες δεν έμπαιναν μέσα στο ναό. Έφευγαν!
Πού πήγαιναν;
Έφευγαν όλες μαζί και κατευθύνονταν στο Νεκροταφείο του χωριού!
Εκεί άναβαν τα καντήλια στα μνήματα με το φως της Αναστάσεως!
Πήγαιναν το μήνυμα της Αναστάσεως στον χώρο του θανάτου!
Η κίνησή τους μου μοιάζει με την κίνηση των Μυροφόρων που έτρεχαν εκείνο το πρώτο πρωινό στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, μεταφέροντας στους αδύναμους ώμους τους το συγκλονιστικότερο μήνυμα:
Ότι ο θάνατος νικήθηκε!
Εάλω ο θάνατος θανάτω!
Νενικήκαμεν!
Δεν θα πεθάνουμε ποτέ!

Ήταν δε τότε το Νεκροταφείο του χωριού σε έναν τόπο φοβερό και κατασκότεινο, δίπλα σε ένα ρέμα, με πυκνώτατη βλάστηση από θεόρατα δένδρα, που εμείς τα παιδιά, ακόμα και ημέρα φοβόμαστε να περάσουμε!

Εκείνες όμως πήγαιναν και αφού άναβαν όλα τα καντήλια, επέστρεφαν και πάλι στην εκκλησία.

Αυτό το γεγονός μου μένει αλησμόνητο και κάθε φορά που το σκέφτομαι, ένα ρίγος σιγκινήσεως με διατρέχει ολόκληρο.

Χριστός Ανέστη!
      Στ.

[staboz]

Το ξαναείδα αυτό και συγκινήθηκα!
Και να σκεφτεί κανείς ότι τότε δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα και τη νύχτα το χωριό ήταν βυθισμένο στο απόλυτο σκοτάδι!
Κι αυτές έτρεχαν στα μνήματα!
Άλλες Μυροφόρες, πραγματικά!

[mistral]

Τι μου θυμίζετε τώρα!
Μία ώρα ποδαρόδρομο μέχρι την Εκκλησία με φακούς και με κεριά
Ανάσταση! ...και μετά άλλη μία ώρα ποδαρόδρομο μέχρι το σπίτι για τη μαγειρίτσα και το τσούγκρισμα.
Και αυτά απ τα 5 μου μέχρι τα 11 που φύγαμε απ το χωριό.
Δεν ξεχνιούνται αυτά με τίποτε κ Σταύρο...